ŞEHRİBAN KIRAÇ / NEFES
Türk lirasındaki reel değerlenme nedeniyle cazip hale gelen ve hızlı bir artış seyri izleyen yabancı para cinsindeki kredilerin toplam krediler içindeki payı yüzde 37’yi aştı. Uzmanlara göre bu durum gelecek yıl ortasına kadar yüzde 50 civarına yaklaşabilir. Uzmanlar, ‘Bir kur şoku yaşanması halinde ciddi sorun yaşanabilir, iflaslar artabilir’ uyarısı yapıyor.
Döviz cinsi krediler son bir yılda 31 milyar doları aşan yükselişle rekor kırdı. Sadece son bir aydaki artış bile 1 milyar doları buldu. 29 Kasım 2024 haftasında 164 milyar 133 milyon dolar olan döviz cinsi krediler bu yıl 28 Kasım haftasında 195 milyar 157 milyon dolara yükselerek rekor seviyeye ulaştı.
KOBİ’LERİN BORCU ARTIYOR
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) yayımladığı haftalık bültene göre, toplam krediler içinde döviz kredilerinin payı yükseliyor. Geçen yıl toplam krediler içinde döviz kredilerinin payı yüzde 36 civarındayken bu yıl aynı miktar yüzde 37’yi aştı. Bir kur şoku yaşanması halinde küçük işletmeler için risk büyük olmasına rağmen KOBİ’lerin kullandığı kredilerin 26 milyar 815 milyon doları döviz kredilerinden oluşuyor. KOBİ’lerin kullandığı toplam kredinin yüzde 19’unun döviz kredilerinden oluşması dikkat çekiyor. Geçen yıl bu oran yüzde 17 civarındaydı. Toplam kredi hacmi, 28 Kasım haftasında geçen yılın aynı dönemine göre 6 trilyon 663 milyar lira artarak, 22 trilyon 81 milyar 194 milyon liraya yükseldi.
YABANCI PARA RİSKLİ
İstanbul Sanayi Odası 15. Grup Konfeksiyon Yan Sanayii Meclis Üyesi Osman Sait Günteki, finansa ulaşımın olabildiğince zorlaştığını vurgulayarak, “Krediye ulaştığımızda da maliyetler çok yüksek. Şu anda döviz kredisinde yüzde 6.5-8 arasında faiz ödüyoruz. TL kredilerde faiz yüzde 50’yi aşıyor. Yabancı paranın riski çok yüksek, önümüzdeki dönemde ne olacağını hiçbir şekilde bilemiyoruz” diye konuştu.
Döviz yükselirse iflaslar gelir
Başkent Üniversitesi Finans ve Bankacılık Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şenol Babuşcu, döviz kredilerinde faiz düşük olduğu için firmaların yabancı para cinsinden borçlandığını anlatarak, “TL ile kredi kullanan firma yüzde 50’nin üstünde faiz ödüyor ama döviz kredilerinde faiz miktarı yüzde 8 ise kur da yüzde 20 artsa toplam ödediği maliyet yüzde 28 oluyor. Şu anda kur baskılandığı için bir risk yok. Ama 2026 ortasına doğru toplam krediler içinde döviz kredilerinin payı yüzde 50 seviyesine yaklaşabilir. Bir döviz şoku olduğunda iflaslar yaşanabilir” diye konuştu.
