Dünya 5 milyon yıl kaynadı, yaşam yok oldu: İşte 'Büyük Ölüm'ün perde arkası

Yaklaşık 252 milyon yıl önce Dünya'daki yaşamın yüzde 90'ı ortadan kalktı. "Büyük Ölüm" olarak tarihe geçen bu olayı takip eden süreç bir süredir bilim insanlarının kafasını karıştırıyor.

Dünya tarihinin son 539 milyon yılında bilinen en büyük beş kitlesel yok oluştan biri olan bu olayın ardından Dünya beş milyon yıl boyunca ölümcül derecede sıcak kaldı.

Deniz canlılarının yüzde 94'ü ve karadaki omurgalıların yüzde 70'i dünyadan silindi. Dünya'daki sıcaklıkların düzenlenmesine yardımcı olan tropikal ormanlar da bu kitlesel yok oluştan payına düşeni aldı.

KİTLESEL YOK OLUŞU NE TETİKLEDİ?

Bilim insanları bugüne kadar bu kitlesel yok oluşun sera gazlarındaki ani yükselişten kaynaklandığını düşünüyordu. Ancak beş milyon yıl süren aşırı sıcak hava koşulları bir gizem olarak kalmaya devam etmişti.

Şimdi Nature Communications'da yayınlanan bir araştırma, bu soruya cevap veriyor: Tropikal ormanların azalması, Dünya'nın bir sıcaklık döngüsünün içine sıkışmasına neden olarak ekolojik çöküşe neden olmuştu.

Büyük Ölüm'ün tetikleyicisi, bugünkü Sibirya'da bulunan büyük miktardaki magmatik kayaçların patlamasıydı. Bu magmatik kayaçlar, organik madde açısından zengin bir havzada harekete geçmişti.

Araştırmacılara göre kayaçların sıcaklığı, çevredeki diğer kayaların erimesine neden olacak kadar sıcaktı ve 50 bin ila 500 bin yıllık bir süreçte Dünya'nın atmosferine yüksek miktarlarda karbondioksit bırakmıştı.

Dünya'nın atmosferindeki karbondioksit miktarının hızlı artışı ve bunun neden olduğu sıcaklıklar, gezegendeki yaşamın başlıca ölüm nedeni olmuştu.

Araştırmaya göre yüzey sıcaklığı aniden 6 ila 10 derece artmış, pek çok yaşam formu bu duruma adapte olamayarak yok olmuştu.

DÜNYANIN SOĞUMAMASININ SEBEBİ ORMANLARIN YOK OLMASI

Diğer benzer patlamalarda iklim sisteminin 100 bin ila 1 milyon yıl arasında eski durumuna döndüğünü belirten araştırmacılar, Büyük Ölüm'e neden olan durumda "süper sera gazı" durumunun etkili olduğunu, bunun da ortalama ekvatoral yüzey sıcaklıklarının neredeyse beş milyon yıl boyunca 34 dereceye yükseldiğini belirtiyor.

Kurak, tropikal, subtropikal, ılıman ve çalılık alanlardan pek çok fosil örnekleri toplayan bilim insanları, biyomların kitlesel yok oluştan hemen önce nasıl değiştiğini analiz etti.

Bunun sonucunda araştırmacılar Dünya'nın çok hızlı ısınması sonucunda düşük ve orta enlem bitki örtülerinin, özellikle de yağmur ormanlarının yok olmasına neden olduğunu buldu. Bunun sonucunda organik karbon döngüsü de volkanik patlamaların ardından büyük ölçüde azaldı.

Ormanların yerineyse boyları yalnızca 2 ila 20 santimetre olan küçük bitkiler gelmişti.