"En az üç çocuk" tavsiyesine yıllardır dile getiren Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, son olarak bu yılın başındaki Aile Yılı Tanıtım Programı'nda evlilik teşviklerini açıklarken çağrısını yinelemişti.

Erdoğan, 13 Ocak'ta yaptığı konuşmada doğurganlık oranlarındaki düşüş, evlenme yaşının yükselmesi ve boşanmalardaki artıştan duyduğu rahatsızlığı dile getirmişti.

Erdoğan, 'karşılarına dikilen bu tehlikeyi yaklaşık 20 sene evvel sezdiklerini, 2007'de doğurganlık ve nüfus artış hızındaki gerilemeye dikkat çekme adına en az üç çocuk çağrısı yaptıklarını' anımsatmıştı:

"Şahsi fikrim, nüfus planlaması kisvesi altında yürütülen çalışmaların kesinlikle art niyet taşıdığı şeklindedir. Zamanın, bu konuda da bizi teyit edeceği kanaatindeyim. Tabii biz, doğru bildiğimiz yolda sabırla yürümekten asla vazgeçmedik. Her fırsatta en az üç çocuk çağrımızı tekrarladık."

ÇOCUK SAYISI 400 BİN AZALDI

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2024 yılına ilişkin çocuk istatistiklerini açıkladı.

Buna göre 2023'te Türkiye nüfusunun yüzde 26'sını çocuk nüfus oluşturmuştu. Bir yıl içinde bu oran yüzde 25.5'e geriledi.

Önceki yıl 22,2 milyon olan 0-17 yaş grubundaki kişi sayısı 2024'te 21,8 milyona düştü. Türkiye'nin çocuk nüfusu, geçen yıl sonu itibarıyla 21 milyon 817 bin 61 oldu.

5 YIL SONRA BEKLENTİ YÜZDE 22

Nüfus projeksiyonlarının demografik göstergelerdeki mevcut yapının devam edeceğini varsayan ana senaryosuna göre çocuk nüfus oranının 2030 yılında yüzde 22,1, 2040 yılında yüzde 17,9, 2060 yılında yüzde 16,9, 2080 yılında yüzde 15,2 ve 2100 yılında yüzde 14,5 olacağı öngörüldü.

Doğurganlık göstergelerindeki hızlı düşüş eğiliminin devam edeceğini varsayan düşük senaryoya göre çocuk nüfus oranının 2030 yılında yüzde 22,0, 2040 yılında yüzde 16,7, 2060 yılında yüzde 13,9, 2080 yılında yüzde 11,1, 2100 yılında yüzde 9,9 olacağı öngörüldü.

Doğurganlığı artırıcı tedbirlerin etkili olacağını varsayan yüksek senaryoya göre çocuk nüfus oranının 2030 yılında yüzde 22,3, 2040 yılında yüzde 18,9, 2060 yılında yüzde 18,7, 2080 yılında yüzde 18,9, 2100 yılında yüzde 18,6 olacağı öngörüldü.

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarına göre, çocuk nüfusun yüzde 51,3'ünü erkekler, yüzde 48,7'sini kızlar oluşturdu.

AVRUPA'DA DAHA DÜŞÜK

Avrupa Birliği (AB) üyesi 27 ülke incelendiğinde 2024'te çocuk nüfus oranının AB ortalaması ise yüzde 17,8 oldu.

AB üyeleri arasında en fazla çocuk nüfus oranına sahip ülkeler sırasıyla yüzde 23 ile İrlanda, yüzde 20,8 ile Fransa ve yüzde 20,6 ile İsveç olarak kaydedildi.

Çocuk nüfus oranı en düşük ülkeler ise sırasıyla yüzde 14,7 ile Malta, yüzde 15,1 ile İtalya ve yüzde 15,7 ile Portekiz oldu.

EN FAZLA ŞANLIURFA, EN AZ TUNCELİ'DE

2024 yılında en yüksek çocuk nüfus oranına sahip olan il, yüzde 43,8 ile Şanlıurfa oldu. Şanlıurfa ilini yüzde 39,8 ile Şırnak, yüzde 37,4 ile Ağrı, Mardin ve Muş izledi.

Çocuk nüfus oranının en düşük olduğu il, yüzde 16,4 ile Tunceli oldu. Tunceli ilini yüzde 17,3 ile Edirne ve yüzde 18,0 ile Kırklareli izledi.

EĞİTİM VERİLERİ

Milli Eğitim Bakanlığı Örgün Eğitim İstatistiklerine göre okul öncesi eğitim seviyesinde beş yaş net okullaşma oranının, 2022/23 öğretim yılında yüzde 85,0 iken 2023/24 öğretim yılında yüzde 84,3 olduğu görüldü. Beş yaş net okullaşma oranı cinsiyete göre incelendiğinde, bu oran erkek çocuklar için yüzde 84,5, kız çocuklar için yüzde 84,0 oldu.

İlkokul seviyesinde net okullaşma oranı 2023/24 öğretim yılında yüzde 95,0, ortaokul seviyesinde net okullaşma oranı yüzde 91,5 ve ortaöğretim seviyesinde net okullaşma oranı yüzde 88,0 oldu.

Hanehalklarının yüzde 9,2'sinde çocuklar maddi yetersizlik nedeniyle yeni giysilere sahip olamadı.