Çoğu insan için yaş ilerledikçe işitme duyusunda azalma görülüyor. Üstelik bunun yaklaşık yarısı, kontrol edilemeyen genetik faktörlerden kaynaklanıyor. Ancak yüksek sesli konserlere yıllarca düzenli olarak gitmek gibi alışkanlıklar, bu süreci hızlandırabiliyor.

Duke Üniversitesi Tıp Fakültesi Kulak Burun Boğaz Profesörü Dr. Howard W. Francis, “Gençken hiçbir şeyin bizi tehdit edemeyeceğini düşünürüz” diyor. 75 yaş ve üzerindeki kişilerin yüzde 55’inde işitme kaybı, yaşam kalitesini ciddi şekilde etkiliyor. Tedavi edilmeyen işitme sorunları, demans ve depresyon gibi başka sağlık sorunlarına da yol açabiliyor.

GÜRÜLTÜLÜ ORTAMLARA KARŞI DİKKATLİ OLUN

Yaşlanmanın ardından işitme kaybının en yaygın ikinci nedeni, yüksek seslere maruz kalmak. Harvard Tıp Fakültesi'nden Kulak Burun Boğaz Uzmanı Dr. Dunia Abdul-Aziz, özellikle uzun süreli ve sürekli gürültüye maruz kalmanın işitme duyusunu kalıcı olarak zayıflattığını belirtiyor.

Konserler bu riskin en bilinen örneklerinden biri. Ancak yıllarca havai fişek izlemek, yüksek sesli makinelerle çalışmak, müzikli egzersiz derslerine katılmak veya kulaklıkla müzik dinlemek de işitme kaybına yol açabilir.

İş Güvenliği ve Sağlığı İdaresi’ne (OSHA) göre, 85 desibel civarındaki sesler bile tekrar tekrar maruz kalındığında işitmeye zarar verebilir. Bu sesler, iç kulakta sesi elektrik sinyallerine çeviren tüy hücrelerine zarar verebilir. Bu hücreler bir kez hasar gördüğünde geri gelmez.

Etrafınızdaki sesin zararlı olup olmadığını anlamak her zaman kolay değil. Ancak birkaç adım öteden birine bağırarak konuşmak zorunda kalıyorsanız, bulunduğunuz ortam işitme sağlığınız açısından risk taşıyor olabilir. Akıllı telefonlar ve saatler, çevredeki ses seviyesi zararlı düzeylere ulaştığında uyarı verebiliyor.

Dr. Abdul-Aziz, gürültülü ortamlardan tamamen kaçınmak yerine kulak tıkacı kullanılmasını öneriyor. Atlanta Çocuk Sağlığı ve Emory Üniversitesi’nden Dr. Nandini Govil’e göre, “Kendinizi korumak için yapabileceğiniz en iyi şey bu.”

KULAKLARINIZI PAMUKLU ÇUBUKLA TEMİZLEMEYİN

Kulakta kaşıntı hissettiğinizde ya da kir biriktiğini düşündüğünüzde pamuklu çubuklara yönelmek cazip olabilir. Ancak uzmanlar bu alışkanlıktan kesinlikle kaçınılması gerektiğini söylüyor.

New York Times'a konuşan Dr. Francis’e göre kulak cildi, adeta bir yürüyen bant gibi çalışır. Yeni hücreler büyüdükçe ölü hücreler dışa doğru hareket eder ve kulak kiri de bu süreçle atılır. Dolayısıyla kulaklar genellikle kendiliğinden temizlenir.

Pamuklu çubuklar, kiri daha da içeri iterek birikime neden olabilir. Daha da kötüsü, çubuğun fazla ileri gitmesi kulak zarını delerek işitme kaybına yol açabilir. Nadir durumlarda, kulak zarının arkasındaki ses iletimini sağlayan kemikçikler yerinden oynayabilir. Ayrıca, çubuklardan ayrılan pamuk parçacıkları kulak içinde kalıp tıkanıklık yaratabilir.

Dr. Frank Lin, dış kulak yolunun girişine ılık bir bezle hafifçe silmenin yeterli olduğunu söylüyor. Dr. Francis ise, kulak kanalında birikim varsa ve başka bir kulak sorununuz yoksa, eczanelerde satılan damlalarla kiri yumuşatıp kauçuk bir şırınga ile nazikçe temizlenebileceğini belirtiyor.

İŞİTME TESTİ YAPTIRIN

Tıpkı kan basıncınızı düzenli kontrol ettirmek gibi, işitme testi yaptırmak da ihmal edilmemesi gereken bir sağlık kontrolü. Johns Hopkins Üniversitesi'nden Dr. Frank Lin, bu testlerin işitme düzeyini ölçülebilir bir veriye dönüştürdüğünü ve farkındalığı artırdığını ifade ediyor: “Rakamlar yalan söylemez.”

Dünya Sağlık Örgütü, 50 yaş üstü bireylerin her beş yılda bir, 64 yaşından sonra ise her bir ila üç yılda bir işitme testi yaptırmasını öneriyor.

İŞİTME DEĞİŞİKLİKLERİNİ GÖRMEZDEN GELMEYİN

Ani işitme kaybı yaşanırsa, bunu acil bir durum olarak değerlendirmek gerekiyor. Amerikan Odyoloji Akademisi Başkanı Dr. Patricia Gaffney, böyle bir durumda en geç 72 saat içinde kulak burun boğaz uzmanına ya da odyoloğa başvurulmasını öneriyor.

Bu durum genellikle steroid tedavisi ile müdahale edilerek geri döndürülebiliyor. Ancak tedavi ne kadar gecikirse, başarı şansı da o kadar azalıyor. Dr. Gaffney, “Bazı insanlar, ‘Geçer belki’ diye beklemeye çalışıyor. Ama o sırada saat işlemeye devam ediyor” diyor.