Aşırı sıcakların hakim olduğu yaz mevsimi, beraberinde orman yangınlarını da getirdi. Türkiye'de beş günde 342 yangın çıkarken, Avrupa'da da şiddetli orman yangınları görülmeye başladı.
Uydu, dron, ısı kamerası ve gözetleme kuleleri gibi sistemler yangını tespit etmekte kullanılsa da bunların kurulumu ve bakımı bütçesi olmayan bölgeler için pahalıya mal olabiliyor.
İşte bu noktada Royal College of Art ve Imperial College London mezunu tasarım mühendisleri, balmumu ve kömürden ürettikleri, avuç içi kadar olan bir yangın dedektörü geliştirdi: Pyri.
Tasarımında çam kozalağından esinlenilen bu dedektör, hem doğal bir şekilde kamufle oluyor hem de ormanlara helikopterlerle bırakıldığında yere iniş sırasında darbelere dayanabiliyor.
Cihazın çalışma şekliyse şöyle: Alevlerin ısısıyla iç devresi eriyor. Pil ya da nadir metaller içermeyen bu devre, düşük frekanslı radyo sinyali göndererek yangın alarmı veriyor.
Bu özelliğiyle de pyri çam kozalaklarına benziyor. Çünkü çam kozalaklarının reçinesi ancak yüksek ısıyla eriyor ve bu şekilde tohumları serbest kalıyor.
Kullan-at yapıda olan pyri, çevreye toksik kalıntı da bırakmıyor.
2023'te çıkan yangınlarda havaya 6687 megaton karbonsioksit salındı. Bu da küresel havacılığın yedi katına tekabül ediyor. Birleşmiş Milletler Çevre Programı'na (UNEP)göre aşırı yangın riski 2050'de yüzde 30, 2099 sonundaysa yüzde 50 artacak.
Avustralya Ulusal Üniversitesi'nin araştırmasına göre yangınlara karşı verilen yanıttaki her bir saatlik kısalma büyük yangın olasılığını yüzde 16 düşürüyor.
Ancak Pyri henüz piyasaya sürülmedi. Geçen yıl İngiltere'de James Dyson Ödülü'nü alan bu dedektörün bu yıl küçük denemeler yapması, gelecek yıl daha geniş ölçekli pilot denemelere geçmesi bekleniyor. Pyri'nin ticari olarak kullanılmaya başlaması ise 2027'yi bulacak gibi görünüyor.
Orman yangınlarında son durum: Bu tarihlere dikkat!Gündem
