Sandalet kavgası... Hindistan’da 12, Prada’da 800 dolar

İtalyan moda devi Prada, Hindistan’ın ünlü el yapımı “Kolhapuri chappal” sandaletlerinden esinlendiği yeni deri sandalet tasarımı nedeniyle kültür yağmacılığı (cultural appropriation) suçlamalarıyla karşı karşıya.

Milano Moda Haftası'nda Prada’nın tanıttığı açık burunlu sandaletlerin, Hindistan’ın Batı Maharaştra eyaletindeki Kolhapur şehrinde asırlardır el işçiliğiyle üretilen Kolhapuri sandaletlerle neredeyse birebir benzemesi üzerine Hindistan’da tepkiler büyüdü.

Maharaştra Ticaret Odası Başkanı Lalit Gandhi, bu tasarımın, 2019 yılında Hindistan hükümeti tarafından “coğrafi işaret” statüsü verilen geleneksel Kolhapuri sandaletlerine ait olduğunu belirtti.

Şirket ise gelen tepkilerin ardından, tasarımlarının Hint kültüründen ilham aldığını kabul etti.

Prada’nın Kurumsal Sosyal Sorumluluk Başkanı Lorenzo Bertelli, Maharaştra Ticaret Odası’na gönderdiği mektupta, “Bu sandaletlerin, yüzyıllara dayanan bir mirasa sahip geleneksel Hint el yapımı ayakkabılardan ilham aldığını kabul ediyoruz” ifadelerini kullandı.

Kolhapuri sandaletler, buffalolardan elde edilen deri ile el işçiliğiyle üretiliyor.

Çiftçiden iş insanına kadar herkesin giydiği bu dayanıklı sandaletler Hindistan’da yaklaşık 12 dolara satılırken, Prada’nın benzer tasarımı 800 dolardan fazla fiyatla satışa sunuldu.

Tepkilerin odağında, büyük moda evlerinin geleneksel el sanatlarını lüks ürünlere dönüştürürken orijinal zanaatkârlara ne maddi ne de manevi hak tanımaması var.

Bu arada tartışma, Hindistan'daki yerel zanaatkârlar için beklenmedik bir fırsata dönüştü.

Ayakkabılar yeniden popülerlik kazanırken, satışlar da hızla artıyor.

Hint e-ticaret sitesi Shopkop’un kurucusu Rahul Parasu Kamble, son üç günde satışın beş kat arttığını söyledi.

Ülkede politikacılar, sanatçılar ve halktan gelen destekle birlikte sosyal medyada yerli kültüre sahip çıkma çağrıları yükseliyor.

Prada, yaptığı açıklamada Hint zanaatkârlarla görüşmelere devam edeceklerini ve eğer bu sandaletler ticarileştirilirse, üretimin Hindistan’da yapılmasının değerlendirileceğini söyledi. Şirket, yerel üreticilerle iş birliği içinde sınırlı sayıda özel koleksiyon hazırlamayı planladığını belirtti.

Hint hükümeti, 2021 yılında Kolhapuri sandaletlerinin yıllık 1 milyar dolarlık ihracat potansiyeline sahip olduğunu açıklamıştı. Ancak son yıllarda artan modern ayakkabı tercihleri nedeniyle sektör zor günler geçiriyordu.