2009’da çalışma odama Vestel marka bir LCD televizyon almıştım. Aradan yıllar geçti, teknoloji çağ atladı.
2019 geldiğinde “Artık bir akıllı televizyon almanın zamanı geldi” dedim. İnternete girsin, uygulama açsın, YouTube’dan video oynatsın istedim. Taş gibiydi, vermeye kıyamadım.
Üzerinden bir altı yıl daha geçti. Bozulsun da bahaneyle yenisini alayım diye gözünün içine bakıyorum… Yok annem, hâlâ sapasağlam!
Ne ironidir ki; yıllardır inatla çalışan televizyonun arkasındaki dev firma Vestel, bugün hayatta kalma savaşı veriyor.
***
Vestel, yılda 2.4 milyar dolarlık ihracat hacmiyle Türkiye’nin en büyük 10 ihracatçısından biri… Bu hacmin üretildiği yerse Manisa’daki tesis, Vestel City...
İçinde televizyon, buzdolabı, çamaşır makinesi, bulaşık makinesi, fırın, klima gibi altı ayrı büyük fabrika var. Her biri başlı başına bir sanayi devi…
Hatta öylesine devasa ki, National Geographic bile “Mega Fabrikalar” belgeselinde buraya yer verdi.
***
2024’te açıklanan 11 milyar TL’lik zararın ardından, 2025’in ilk çeyreğinde de 5.1 milyar TL zarar açıklandı. Türkiye ekonomide yenilince, Vestel de yenik sayıldı.
Daha kötüsü, şirketin üzerinde 4.9 milyar dolarlık devasa bir borç yükü var. TL’ye çevirmeye kalkma, aklın şaşar!
***
Moody’s, Vestel’in kredi notunu “çöp” seviyesine indirdi. Gerekçesi oldukça netti; satışlar düşüyor, faiz yükü boyunu aşıyor, toparlanma ihtimali zayıf.
Fitch de farklı düşünmedi. Not indirimine gerekçe olarak Avrupa’daki Çin rekabetini gösterdi. Özellikle Hisense, TCL, Midea, Haier gibi Çinli markalar, Vestel’in fiyat avantajını tuzla buz etti.
***
Neden mi? Çünkü Çin parasını bilinçli olarak değersiz tutuyor. Ya bizde? AKP ekonomiyi kötü göstermemek için Türk Lirası suni olarak değerli tutuluyor. Eee üretim pahalıya mal oluyor, ihracatta rekabet gücü kalmıyor.
Sonuç? Çinli ucuzluyor, Türk şirketleri batıyor!
Üstüne bir de Trump sağ olsun! ABD’nin Çin’e karşı başlattığı ticaret savaşı, Çinli şirketlerin rotasını Orta Doğu’ya, Afrika’ya, Avrupa’ya çevirmeye zorladı. Vestel’in pazarlarına yani... Tehlike kapıda değil, içeri girmiş, üzerine hafif bir şeyler giymiş, oturuyor.
***
Şirket nefes almak için “verimlilik” bahanesiyle 2 bin kişiyi işten çıkartacağını açıkladı. Genel Müdür çıktı, “Bu karar tamamen verimlilikle ilgili” dedi.
Peki ya gerçek neydi? Neden “Ekonomi can çekişiyor, Çin rekabeti belimizi büktü, bu maliyetlerle rekabet etmemiz imkânsız” diyemedi de masal üfledi?
***
Doktor, Vestel’in bilançosunu görünce, “Bu saatten sonra ne yersen ye” demiş zaten…
Yaklaşık 4.9 milyar dolarlık borcunun ödemekte zorlandığı faizler, emin ol “verimlilik” yüzünden… Susmak, illa bir şeyler söylemekten daha iyidir bazen!
