YURDAGÜL UYGUN / NEFES
Türkiye, dünyada atık ithalatında liderliği kimseye kaptırmazken, ithalatın bedeli ise bilinmiyor. Atık ithalatında bilinmeyen sadece ne kadar bedel ödendiği de değil; atıkların türü, nerede kullanıldığı da bilinmezler arasında yer alıyor.
Avrupa İstatistik Ofisi’nin (Eurostat) verilerine göre, Türkiye 2024’te 12 milyon 254 bin ton atık ithal etti. Atık ithalinde açık ara lider olan Türkiye’yi, İngiltere 3 milyon 860 bin tonla, Hindistan 3 milyon 112 bin ton atıkla takip ediyor. Ancak son 10 yılda Birleşik Krallık’ın atık ithalatı sadece yüzde 25 artmış bulunuyor. Hindistan’daki atık ithalat artışı yüzde 126, Türkiye’nin yüzde 81 olsa da Türkiye en büyük ithalatçı konumunda.
2 MİLYON TON PLASTİK
CHP Meclis Çevre Komisyon Üyesi Nermin Yıldırım Kara, Türkiye’deki bir düşünce kuruluşunun verilerine göre, Türkiye’nin 2012-2017 arasında Avrupa Birliği ülkelerinden 189 bin ton plastik atık ithal ettiğini, 2018-2022 arasında ise bu miktarın 2 milyon tona ulaşarak, yüzde 900’ün üzerinde bir artış olduğunu söyledi.
GEREKÇE HAMMADDE
Kara, iktidarın plastik ithalatının savunma nedenini de şöyle anlattı: “Özellikle geri dönüşüm tesislerinin hammadde ihtiyacını gerekçe gösteriyorlar. Bu ithal edilen plastiklerin niteliğine baktığımızda yüksek ve düşük yoğunluklu polietilenden oluşuyor. Bunlar da genellikle ambalaj, boru hammaddesi, lastik, kauçuk gibi sanayide kullanıma açılıyor. Bu ithalatı yaparken de bakanlık, ülkenin bu alanlardaki üretim arzını artırmayı hedeflediklerini söylüyorlar. Ama aynı zaman ithalat yaparak dışa bağımlılığı da artırmış oluyorlar.”
Plastik atığın büyük bir kısmının İngiltere ve Avrupa’nın en büyük atık üreticisi Almanya’dan Türkiye’ye geldiğini anlatan Kara, “Bir de Avrupa’nın ihraç ettiği diğer türdeki atıklar var. Eurostat’a göre 2022’de Türkiye’nin ithalatı 12 milyon ton. Bunların önemli bir kısmı demir çelik endüstrisinin atıklarından oluşuyor. Ama bu hurda ve metalin ne kadarının depolandığını ne kadarının üretime sevk edildiğine dair nitelikli bir veri tabanımız yok” diye konuştu.
