Rusya ve Azerbaycan arasında tansiyon yüksek. Azerbaycan'daki Sputnik ofisi polisler tarafından basıldı, iki gazeteci gözaltına alındı.
Ancak iki ülke arasındaki gerginliğin yükselişinin ardında 2001 yılındaki bir cinayet yatıyor.
24 yıl önce Rusya'nın Urallar'daki en büyük şehri Yekaterinburg'da göl kenarındaki bir restoranın yakınlarında bıçaklanmış bir erkek bulundu. Polisin iddiasına göre saldırıya uğrayan erkek son nefesini verirken katillerinin ismini fısıldadı.
Cinayete kurban giden adam da, katilleri olduğu düşünülen kişiler de Azerbaycan Türküydü. Bu kişilerin aileleri, Dağlık Karabağ'daki savaşın ardından 90'lı yıllarda Rusya'ya göç etmişti.
ŞÜPHELİLERİ 24 YIL YAKALAMADILAR
Ne var ki Rus yetkililerin şüphelileri bulup gözaltına alması 24 yıl sürdü. Şüpheliler bu 24 yılda herhangi bir kaçma ya da saklanma girişinde bulunmamıştı; aksine Rusya'da restoran işletmeye devam etmişlerdi.
Cuma günü düzenlenen operasyonda iki şüpheli gözaltına alındıkları sırada hayatını kaybetti. Savcılık şüphelilerden birinin kalp krizinden öldüğünü, diğerinin ise ölüm sebebinin henüz tespit edilemediğini bildirdi.
Şüphelilerin başka cinayetlerden de sorumlu olan bir suç çetesinin üyesi olduğunu söyleyen savcılık, 2021'de 44 kişinin ölümüne neden olan sahte alkol satışına bulaştıkları da öğrenildi.
Savcılar şüphelilerin neden daha önce gözaltına alınmadığı ya da gözaltına alma koşullarının nasıl olduğu konusuna açıklık getirmedi.
'KABUL EDİLEMEZ BİR ŞEKİLDE ŞİDDETE BAŞVURDULAR'
Ne var ki iki şüphelinin ölümü Rusya ve Azerbaycan arasındaki diplomatik ilişkilerde deprem etkisi yarattı.
Bunun üzerine Azerbaycan'da Rus istihbaratına hizmet etmekle suçlanan iki kişi tutuklandı. Kremlin tarafından fonlanan bir medya kuruluşu kapatıldı ve Moskova'nın sponsorluğunda düzenlenecek kültürel etkinlikler iptal edildi.
Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı cumartesi günkü açıklamasında Rus polisi ve istihbarat yetkililerinin Azerbaycanlı kardeşleri "kabul edilemez bir şiddete başvurarak" öldürdüğünü söyledi.
Azerbaycan basınında yer alan haberlerde de Rus yetkililerin şafak baskını düzenlediğini ve şiddete başvurduğu bilgileri yer aldı. Şiddet gördüğü belirtilen kişilerin görüntüleri de yine Azerbaycan basınında geniş yer buldu.
ANALİSTLER GELİŞMELERİ IRKÇILIK ÜZERİNDEN YORUMLADI
Bunun üzerine Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov'a Azerbaycan'ın tepkisi soruldu ve Peskov, Azerbaycan'ın "duygusal tepki verdiğini" söyleyerek "Yekaterinburg'da meydana gelen şeyler kolluk kuvvetlerinin işiyle ilgili ve böyle bir tepkiye neden olmamalı" dedi.
Ne var ki El Cezire'ye konuşan Azerbaycanlı siyasi analist Emil Mustafayev, Kremlin'in iç siyasetteki hoşnutsuzlukları bastırmak için azınlıkları "günah keçisi" haline getiriyor. Mustafayev, bu stratejinin daha önce Ukraynalılar, Tacikler ve Özbekler için de kullanıldığını belirtiyor.
Rusya'da yaklaşık iki milyon Azerbaycanlı yaşıyor ve çoğu sebze, meyve ve çiçek satıcılığıyla ilgileniyor. Ne var ki Rusya'daki bu topluluk, polis şiddeti ve ırkçı saldırılarla çok sık karşı karşıya kaldıklarını belirtiyor.
Araştırmacı Nikolay Mitrokhin ise El Cezire'ye verdiği demeçte Azerbaycanlıların 90'lardaki göçten itibaren aşırı milliyetçi grupların hedefi haline geldiğini belirtiyor. Mitrokhin'e göre ırkçı bazı figürler şimdi güvenlik birimlerine sızmış olabilir.
'AZERBAYCAN, RUS ETKİSİNİ ARTIK İSTEMİYOR'
Öte yandan jeopolitik gelişmelerin de mevcut duruma neden olabileceği düşünülüyor. Azerbaycan'ın 2020'de Dağlık Karabağ'daki savaşı kazanması ve bunun akabinde geçen yıl bölgedeki Ermeni nüfusunun neredeyse tamamının Ermenistan'a dönmesinin, Rusya'nın Güney Kafkasya'daki nüfuzuna darbe indirdiği düşünülüyor.
Analistler, Azerbaycan'ın "barış gücü" adı altında "denge bozucu bir rol üstlendiğini" düşündüğü Rusya'yı artık bölgede istemiyor olabileceğini belirtiyor.
İlişkilerdeki gerginliğin bir göstergesi olarak Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev, 9 Mayıs zafer kutlamalarına katılmadı.
Bununla birlikte bugün Rusya'dan yapılan açıklamalarda dış güçlerin iki ülke arasındaki yakınlığı bozmaya çalıştığı öne sürüldü ve Azerbaycan'ın önemli bir müttefik olduğu vurgulandı.
Rusya'dan Bakü'de tutuklanan gazetecilerle ilgili açıklama: Aramızı bozamayacaklarDünya
