Hızla büyüyen obezite ilaçları pazarında rekabet kızışırken, İsviçre merkezli ilaç şirketi Roche, Danimarkalı biyoteknoloji firması Zealand Pharma ile 5,3 milyar dolarlık bir iş birliğine imza attı. Anlaşma, Zealand’ın "gelecek nesil" kilo kaybı adayı olan petrelintide isimli amilin analoğunu birlikte geliştirme ve pazarlama hedefi taşıyor.
Yılın ikinci çeyreğinde tamamlanması beklenen anlaşma, Roche’un Novo Nordisk ve Eli Lilly gibi devlerle rekabet etme çabasının son halkası olarak değerlendiriliyor.
Petrelintide, obezite tedavisinde henüz yaygınlaşmamış bir yöntem olan amilin analogları sınıfında yer alıyor. Bu ilaçlar, pankreasta insülinle birlikte salgılanan bir hormonu taklit ederek tokluk hissini artırıyor. Mevcut GLP-1 sınıfı ilaçlar ise bağırsakta üretilen inkretin hormonlarını taklit ederek iştahı baskılıyor. İlk klinik veriler, petrelintide’in kilo kaybında benzer sonuçlar sağladığını, ancak kas kaybını azaltma ve daha iyi tolere edilme gibi avantajlar sunduğunu gösteriyor.
BOFA'DAN DİKKAT ÇEKEN ANALİZ
Zealand Pharma, petrelintide’i “geleceğin temel kilo yönetim tedavisi” olarak tanımlarken, Bank of America (BofA), ilacı “sınıfının en iyisi olabilecek bir amilin” olarak nitelendirdi ve yüzde 15–20 oranında kilo kaybı hedefiyle öne çıktığını belirtti.
Roche ve Zealand, petrelintide’in hem tek başına hem de Roche’un mevcut inkretin adayı CT-388 ile kombinasyon tedavisi olarak geliştirileceğini duyurdu. Anlaşmaya göre Zealand, 1,65 milyar dolar peşin ödeme alacak, faz 3 sonuçları ve satışlara bağlı olarak bu miktar 5,3 milyar dolara kadar çıkabilecek.
Anlaşmanın açıklanmasının ardından Zealand Pharma hisseleri yüzde 38 oranında artarken, Roche hisselerinde de yaklaşık yüzde 4’lük bir yükseliş yaşandı. BofA, anlaşmayı Zealand için “en iyi senaryo” olarak değerlendirirken, Roche’un obezite portföyüne stratejik bir katkı sunduğunu vurguladı.
Zealand’ın Baş Medikal Sorumlusu David Kendall, görüşmelerin Eylül ayında hız kazandığını ve “50-50 ortak geliştirme ve pazarlama” şartının müzakerelerde belirleyici olduğunu belirtti. Roche’un CVRM (Kardiyovasküler, Böbrek ve Metabolizma) ürün geliştirme lideri Manu Chakravarthy ise anlaşmanın karşılıklı “gerçek bir ortaklık” temelinde kurulduğunu ifade etti.
TAKVİM ÖNE ÇEKİLEBİLİR
Roche, 2023’te Carmot Therapeutics’i satın alarak GLP-1 bazlı obezite tedavilerini bünyesine katmış, ancak CT-996 adlı deneysel ilacının bazı geçici yan etkiler göstermesi yatırımcıları tedirgin etmişti. Şirket, portföyünü çeşitlendirerek daha esnek ve hasta odaklı çözümler sunmayı hedefliyor.
Petrelintide’in geliştirme süreci hız kazanmış durumda. Geçtiğimiz hafta Zealand, aşırı kilolu veya tip 2 diyabetli bireylerde faz 2b çalışmasına başladığını duyurdu. Sonuçların 2026 yazında açıklanması bekleniyor, ardından faz 3 sürecine geçilecek. Zealand CEO’su Adam Steensberg, ilacı 2030 yılına kadar piyasaya sürmeyi planladıklarını belirtmişti. Ancak Roche’un dahil olmasıyla bu takvimin öne çekilmesi ihtimali gündemde.
Pazarın diğer oyuncuları da atağa geçmiş durumda. Eli Lilly, günlük alınabilen yeni obezite hapı orforglipron’un geç aşama denemelerinde başarı sağladığını duyururken, AbbVie’nin Gubra ile yaptığı iş birliği, amilin tabanlı yeni rakipleri gündeme getirdi. Ancak analistler, bu alana girişin yüksek maliyetler ve üstünlük kanıtlama gerekliliği nedeniyle zor olduğuna dikkat çekiyor.
Roche’un Chakravarthy’si, sürecin hızlandırılması gerektiğini vurgulayarak, “Bu ilacı daha kısa sürede piyasaya sunmak için elimizden gelen her şeyi yapıyoruz” dedi.
