1995'ten bu yana en kötü yılını geçiren ABD konut piyasasında, 2025'in ilk yarısında da canlanma belirtileri oldukça zayıf. Piyasada rekor seviyede satılık konut bulunmasına rağmen, bu durum alıcıları cezbetmeye yetmiyor.
Emlak şirketi Redfin'in bu ay yayınladığı verilere göre, ABD'deki satıcıların elinde toplam değeri 700 milyar doları bulan satılmamış konut stoku birikmiş durumda.
Bu, dolar bazında şimdiye kadarki en yüksek rakam. Ülke genelindeki satılık konut sayısı ise son beş yılın zirvesine ulaştı. Ayrıca, satılıktaki konutların yüzde 44'ünün (yaklaşık 331 milyar dolar değerinde) 60 günden uzun süredir piyasada olması, bu oranın 2020'den bu yana en yüksek seviyeye çıktığını gösteriyor. Peki, konut alıcıları nerede?
FİYATLAR DÜŞMÜYOR, FAİZLER İNMİYOR
Business Insider'da yer alan habere göre piyasadaki mevcut durum, alışılagelmiş dinamiklerin dışında seyrediyor. Genellikle stok fazlası olduğunda fiyatların düşmesi beklenir, ancak şu anki durumda fiyatlar hala yavaş da olsa yükselmeye devam ediyor. Redfin'e göre, satılık konut sayısı Nisan ayında yaklaşık yüzde 17 artarken, ulusal bazda fiyatlar yüzde 1.4 yükseldi.
Denver'daki bir Redfin emlak danışmanı durumu, "Alıcılar sadece kesinlikle almak zorundalarsa alıyorlar ve ciddi alıcılar bile eskisinden daha fazla sözleşmeden cayıyor" sözleriyle özetliyor.
Fiyatların yanı sıra en büyük engel, konut kredisi (mortgage) faiz oranları. Oranlar, çoğu alıcının karşılayamayacağı kadar yüksek seviyelerde seyrediyor. 30 yıllık mortgage faiz oranı, bu yıl neredeyse hiç gerilemeyerek yüzde 7'nin hemen altında seyrediyor. Goldman Sachs analistleri, en popüler konut kredisi türündeki faiz oranının yıl sonuna kadar mevcut yüzde 6.9 seviyesinden sadece yüzde 6.75'e düşmesini bekliyor.
Piyasadaki durgunluğun arkasındaki bir diğer önemli neden ise genel ekonomik kaygılar. Tüketici güvenindeki zayıflık, gümrük vergileri, enflasyonun geleceği ve ekonominin genel gidişatına ilişkin belirsizlikler, ABD konut piyasasındaki talebi baskılıyor.
Redfin'in ekonomik araştırmalar başkanı Chen Zhao, geçen ayki bir raporunda, "Piyasaların düşüşte olmasa bile sadece dalgalı olduğu günümüz gibi durumlarda, bu saf belirsizlik de konut piyasası üzerinde sönümleyici bir etki yaratıyor" diye yazdı. Zhao ayrıca, "Tahvil piyasasındaki oynaklık, mortgage oranlarını doğrudan yukarı itiyor" diye ekledi.
FED'İN FAİZ İNDİRİMİ BEKLENTİSİ ERTELENDİ
Yılın başında enflasyonun düşmesiyle ABD Merkez Bankası'nın (Fed) para politikasını gevşeteceği ve faizleri indireceği yönündeki tahminler, yerini belirsizliğe bıraktı. Özellikle Donald Trump'ın gümrük vergisi politikalarının yarattığı belirsizlik, tahvil piyasasında yeniden fiyatlamalara yol açtı ve Fed'in faiz indirimi beklentilerini öteledi. CME FedWatch Tool'a göre, piyasalar artık 2025'in ilk faiz indiriminin Eylül ayında geleceğini öngörüyor.
Tüketiciler ve yatırımcılar, bu hafta enflasyon ve tüketici güveniyle ilgili önemli güncellemeler alacaklar. Mayıs ayı enflasyon verilerinin Çarşamba günü, en son tüketici güveni verilerinin ise Cuma günü yayınlanması bekleniyor. Bu veriler, piyasanın gelecekteki yönü hakkında önemli ipuçları sunacak.
