ABD hükümeti, Westinghouse Electric, Cameco ve Brookfield Asset Management ile en az 80 milyar dolar değerinde büyük ölçekli nükleer reaktörler inşa etmeyi hedefleyen tarihi bir ortaklık anlaşması yaptı.
Bu girişim, ABD’nin son on yıllardaki en iddialı nükleer enerji planlarından biri olarak öne çıkıyor ve Başkan Donald Trump’ın petrol, gaz, kömür ve nükleer odaklı enerji üretimini maksimize etme politikasını yansıtıyor.
YÜKSELEN ENERJİ TALEBİ VE DEV YATIRIM
Anlaşma, yapay zekâ veri merkezlerindeki hızlı büyümenin ABD’de 20 yıl aradan sonra elektrik talebini yeniden artırdığı bir dönemde geldi. Bu artış, ülkenin enerji altyapısında yeni kapasite ihtiyacını gündeme getirdi.
Anlaşma kapsamında ABD hükümeti, Westinghouse’un AP1000 tipi reaktörlerini kullanacak tesisler için finansman sağlarken, lisans ve izin süreçlerinde de destek verecek.
Buna karşılık hükümet, yatırımın belirli bir aşamasında devreye girecek şekilde, Westinghouse’un 17,5 milyar doları aşan nakit dağıtımlarının yüzde 20’sine kadar pay alma hakkı elde edecek.
Trump, Tokyo’daki açıklamasında Japonya’nın ABD’deki altyapı yatırımlarına, özellikle AP1000 ve küçük modüler reaktör projelerine 332 milyar dolara kadar destek sağlayacağını duyurdu.
İNŞAAT VE GÜVENLİK ENDİŞELERİ
Yeni reaktörlerin inşa sürecinin başarıya ulaşıp ulaşmayacağı ise belirsizliğini koruyor. ABD’de son olarak Georgia eyaletindeki Vogtle sahasında 2023 ve 2024’te tamamlanan iki reaktör, yedi yıl gecikmeyle ve 35 milyar dolarlık maliyetle hayata geçirildi. Şu anda ülkede büyük ölçekli yeni reaktör inşası bulunmuyor.
Trump yönetimi, Mayıs ayında ABD Nükleer Düzenleme Komisyonu’na (NRC) yeni reaktör lisans süreçlerini hızlandırma ve izin sürelerini 18 aya düşürme talimatı vermişti. Hedef, 2030’a kadar 10 yeni reaktörün inşasına başlanması.
Ancak bu karar, güvenlik standartlarının gevşetilebileceği yönünde eleştirilere yol açtı. Enerji Bakanı Chris Wright, “Başkan Trump nükleer enerjiye yeniden doğuş sözü vermişti, şimdi bu sözü yerine getiriyor” dedi.
TEKNOLOJİ ŞİRKETLERİNDEN NÜKLEER ENERJİ ATAĞI
Nükleer enerjiye yönelimin arkasında, yapay zekâ ve bulut bilişim şirketlerinin artan enerji ihtiyacı bulunuyor. Pazartesi günü NextEra Energy ve Alphabet’in Google iştiraki, Iowa’daki atıl bir nükleer santralin yeniden faaliyete geçirilmesi için anlaşma yaptı.
Google, Microsoft ve Amazon gibi teknoloji devleri, küçük modüler ve füzyon reaktörlerinden enerji sağlamak için yeni nesil nükleer enerji anlaşmalarına imza atıyor. Constellation Energy ve Microsoft, Pennsylvania’daki Three Mile Island tesisinin bir bölümünü veri merkezlerini beslemek üzere yeniden devreye almayı planlıyor.
Anlaşma kapsamında ayrıca, Westinghouse’un 2029’a kadar 30 milyar dolar piyasa değerine ulaşması durumunda halka arz edilmesi de gündeme gelebilecek.
