ABD Ticaret Bakanlığı’na bağlı Sanayi ve Güvenlik Bürosu, Nvidia Corp.’un gelişmiş yapay zeka çiplerinin Birleşik Arap Emirlikleri’ne ihracatına ilişkin lisansları onayladı. Bu adım, iki ülke arasında Mayıs ayında imzalanan ikili yapay zekâ anlaşmasının ilk somut sonucu olarak değerlendiriliyor.
BAE’nin ABD topraklarında karşılıklı yatırım planlarını somutlaştırmasının ardından lisanslar onaylandı. Yetkililer, sevkiyatın tam değerini açıklamazken, iki tarafın “yatırım ve ihracat arasında bire bir denge” ilkesinde uzlaştığı belirtildi.
ABD Ticaret Bakanlığı sözcüsü, “ABD-BAE yapay zeka ortaklığı dönüştürücü bir fırsat. Bakanlık bu iş birliğine tam bağlılıkla yaklaşmaktadır” ifadelerini kullandı.
BEŞ GİGAVATLIK VERİ MERKEZİ VE OPENAI ORTAKLIĞI
Onaylanan lisanslar, Donald Trump döneminden bu yana BAE’ye verilen ilk Nvidia AI çip satış izni olma özelliği taşıyor. Bu adım, başkent Abu Dabi’de inşa edilmesi planlanan 5 gigavatlık dev veri merkezini merkeze alan anlaşmanın somut ilerlemesini temsil ediyor.
Veri merkezinin OpenAI’nin temel kullanıcılarından biri olması bekleniyor. Ancak anlaşma, Washington’da bazı çevrelerde endişe yarattı. Özellikle Çin’in bölgede artan ekonomik varlığı nedeniyle, bu ölçekte bir yapay zeka tesisinin Orta Doğu’da kurulması “jeopolitik risk” olarak değerlendiriliyor.
BAE’NİN 1,4 TRİLYON DOLARLIK YATIRIM SÖZÜ
Anlaşmanın temelini oluşturan unsur, BAE’nin önümüzdeki 10 yıl içinde ABD’ye 1,4 trilyon dolarlık yatırım yapma taahhüdü. Bu yatırımın detayları henüz netleşmedi, ancak ABD tarafı yılda 500 bin adet ileri düzey AI çipi onaylamayı planlıyor. Bu çiplerin beşte biri, Abu Dabi merkezli yapay zeka şirketi G42’ye ayrılacak.
Ancak mevcut lisansların henüz G42 için geçerli olmadığı ve şirketin OpenAI ile ortak kampüs projesine yönelik izinlerin daha sonra değerlendirileceği bildirildi.
Trump yönetimi, bu anlaşmayı ABD’nin Çin’i Orta Doğu pazarından dışlama stratejisinin bir parçası olarak görüyor. Beyaz Saray Yapay Zeka Direktörü David Sacks, “Trump’ın politikası Çin’i bölgeden uzaklaştırırken, önceki yönetim bu ülkeleri Çin’in kollarına itti,” dedi.
Washington’daki bazı yetkililer ise 500 bin çiplik yıllık onayın ABD’nin yeterli güvenlik teminatı almadan fazla taviz verdiğini savunuyor. Özellikle Çin bağlantılı şirketlerle ticari ilişkilerin sınırlanması konusundaki netlik eksikliği, Demokrat kanatta eleştirilere neden oldu.
KÖRFEZ BÖLGESİ YAPAY ZEKANIN YENİ MERKEZİ OLUYOR
Körfez ülkeleri, yapay zeka yatırımlarında dünya çapında en hızlı büyüyen pazarlardan biri haline geldi. BAE ve Suudi Arabistan gibi ülkeler, büyük teknoloji firmalarıyla ortaklıklar kurarak veri merkezi altyapılarını hızla geliştiriyor.
2023’ten bu yana, ABD ileri düzey yapay zeka çiplerinin Orta Doğu’ya satışına sınırlamalar getirmişti. Bu kısıtlamaların amacı, teknolojinin Çin’e yönlendirilmesini engellemekti. Ancak yeni yönetim, güvenlik garantileri karşılığında bu sınırları esnetmeyi planlıyor.
Trump yönetiminden yetkililer, çiplerin büyük kısmının Amerikan bulut şirketleri tarafından işletileceğini belirtiyor. Beyaz Saray danışmanı David Sacks, “BAE’deki gelişmiş çiplerin büyük çoğunluğu Amerikan veri merkezi operatörlerinin kontrolünde olacak” dedi. Ticaret Bakanı Howard Lutnick de, “Müttefiklerimizin yapay zeka çipleri satın almasına izin vereceğiz, ancak bu çipler onaylı Amerikan veri merkezleri tarafından yönetilecek” açıklamasında bulundu.
Yeni lisansların ne zaman genişletileceği henüz bilinmiyor. Yetkililer, sürecin BAE’nin yatırım planlarının ilerleme hızına göre şekilleneceğini ifade ediyor. ABD, anlaşma kapsamında çip ihracatı ile yatırımların “dolar bazında bire bir eşleştirileceğini” vurguluyor.
