2 milyar liralık tartışmalı proje: Güneş'i 'karartacaklar'
Bilim insanları, küresel ısınmaya karşı etkili bir şekilde nasıl savaşabileceklerini görmek üzere cesur bir adım atıyor: 66 milyon euroluk (2.5 milyar lira) projede havaya parçacıklar salarak Güneş'ten gelen ışınları azaltmaya çalışacaklar. Bazılarıysa bu fikrin yeni sorunlar yaratabileceğini öne sürüyor.
Bilim insanları, küresel ısınmayla savaşmak için yakında Güneş ışığını azaltmaya çalışacakları bir jeo-mühendislik projesine imza atacak. Ancak bazıları bu projenin "delilik" olduğunu söylüyor.
Times of London gazetesinin haberine göre İngiltere'deki Gelişmiş Araştırma ve Buluş Ajansı'ndaki (Aria) jeo-mühendisler, Güneş ışığını yansıtmak için aerosol parçacıklarını stratosfere salmayı planlıyor.
Söz konusu projede aerosol parçacıklarının Güneş ışığının bir kısmını uzaya yansıtması ve bu sayede yeryüzüne ulaşan ısının azaltılması amaçlanıyor.
A'da aerosol parçacıklarının hava salındığı görülüyor.
B'de ışınları tutan sirüs bulutlarının parçalanması,
C'deyse "deniz bulutu tohumlaması". Fotoğraf: The Guardian
SÜLFAT SALACAKLAR
Buna göre deneyde stratosfere yüksekten uçan uçaklarla sülfat parçacıkları bırakılacak. Tartışmalı projeye destek çıkanlar, gezegeni soğutmanın ve küresel ısınma tehlikesiyle savaşmanın ucuz bir yolu olduğunu savunuyor.
Küçük ölçekli kapalı alan testleri haftalar içinde başlayacak. Aria'daki proje yöneticisi Mark Symes, İngiliz gazetesi The Guardian'a verdiği demeçte "Rahatsız edici gerçek şu ki mevcut ısınma gidişatı, gelecek yüzyılda bu tür birçok dönüm noktası açıkça mümkün olacak" diyor.
Symes sözlerini "Yüzlerce araştırmayla konuştuk ve anlayışımızdaki eksik parçanın gerçek dünya, fiziksel veriler olduğunu gördük. Bu tür potansiyel yaklaşımların etkili olup olmayacağını görmüş olacağız" diye sürdürdü.
İngiltere'nin eski Başbakanı Boris Johnson'un uzun süre başdanışmanlığını yapan Dominic Cummings dahil projenin destekçileri bu sayede mahsuller ısıdan daha az etkileneceği için çiftliklerin ışık desteğine daha az ihtiyacı olacağını iddia ediyor.
TEK PROJE BU DEĞİL
Ele alınan bir diğer jeo-mühendislik yöntemiyse "deniz bulutu tohumlaması." Bu yöntemde atmosfere deniz tuzu püskürterek bulutları daha beyaz yapmak ve Güneş ışınımı daha fazla yansıtmak amaçlanıyor.
Bir diğer stratejiyse ısıyı hapseden ince sirüs bulutlarını parçalamak.
'KANSERİ ASPİRİNLE İYİLEŞTİRMEK GİBİ'
Ancak bazıları, Güneş ışınlarını azaltmanın hava modelleri ve gıda üretimi üstünde öngörülemez sıkıntılara yol açabileceğini iddia ederek havayı kontrol altına girişimlerine dair endişelerini dile getiriyor.
Guardian'a konuşan uzmanlar bu tür girişimleri "kanseri aspirinle iyileştirmeye çalışmaya" benzetti.
Pensilvanya Üniversitesi'nden Profesör Michael Mann "Aria jeo-mühendislik projeleri, karbondioksit salımını sıfıra indirmek için yapmamız gerekenlerden dikkati dağıtan tehlikeli bir program" diyor.