23 yılda en çok işçiler kaybetti
8.5 milyon işçi sefalet ücretine mahkum. 16.8 milyon çalışanın sadece 2.5 milyonu sendikalı. İşçi hakları açısından dünyada en kötü 10 ülke arasındayız.
ŞEHRİBAN KIRAÇ / NEFES
Bugün 1 Mayıs, işçilerin bayramı ancak, AKP’nin iktidarda olduğu son 23 yılda en fazla kaybedenler işçiler oldu. Türkiye adeta bir asgari ücretliler ülkesine çevrildi. Yaklaşık 8.5 milyon işçi, asgari ücret civarı ve altında bir ücretle yaşamını sürdürmeye çalışıyor.
Evine ekmek parası dahi götüremeyen, ücretleri yüksek enflasyon karşısında eriyen emekçilerin milli gelirden aldığı pay da her geçen yıl eriyor. İşçiler son üç yılda milli gelirden aldıkları her 4 liranın 1 lirasını kaybetti. Gittikçe daha örgütsüz hale getirilen işçilerin toplu sözleşme hakları da getirilen barajlara takıldı. 21 grev erteleme adı altında yasaklandı.
HAK GASBI ARTTI
Türkiye 2016’dan beri dünyada işçi hakları açısından en kötü 10 ülke arasında. Uluslararası Sendikalar Konfederasyonu tarafından hazırlanan Küresel Haklar Endeksi 2024 verilerine göre, işçiler için 151 ülke içinde en kötü 10 ülke Bangladeş, Belarus, Ekvador, Eswatini, Filipinler, Guatemala, Mısır, Myanmar, Tunus ve Türkiye olarak sıralandı.
Rapora göre Türkiye’de işçi haklarına yönelik sistematik saldırılar devam ediyor. World Justice Project’in (Dünya Adalet Projesi) yayınlandığı Hukukun Üstünlüğü Endeksinde de Türkiye sendikal haklar açısından diplerde yer alıyor. Türkiye 142 ülkenin yer aldığı bu endekse genel olarak 117’nci sırada, temel hak ve özgürlüklerde ise 133’üncü sırada yer alıyor.
İşçi gücü ödemelerinin Gayrisafi Yurtiçi Hasıla içindeki payı 2019’da yüzde 31 civarındayken bu oran şu anda yüzde 25’e kadar gerilemiş durumda. Her 100 çalışandan 83’ü asgari ücrete komşu ücret alıyor.
2.5 MİLYON SENDİKALI VAR
Türkiye’de son açıklanan verilere göre kayıtlı işçi sayısı 16 milyon 864 bin oldu. Bu işçilerin sadece yüzde 14.97’sine denk gelen 2 milyon 524 bin işçi herhangi bir işçi sendikasına üye. Sendika üyesi olan işçilerin ise sadece yüzde 9.5’i toplu sözleşme hakkına sahip. Özel sektörde ise durum daha vahim. Özel sektörde her 100 işçiden sadece 5’i toplu sözleşme hakkına sahip.
YOKSUL DAHA YOKSUL, ZENGİN DAHA ZENGİN
Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu’na göre, AKP’nin iktidarda olduğu 23 yılda en fazla kayba uğrayanlar emekçiler oldu. Yoksul daha yoksul, zengin daha zengin hale getirildi. Tüm yük işçinin sırtına bindirildi. Ülke asgari ücretliler ülkesi haline getirildi. Emeğin milli gelirden aldığı payın yüzde 25’e kadar indiğini vurgulayan Çerkezoğlu, “Bu tablonun değişmesi için bir zihniyet dönüşümüne ihtiyaç var. Daha fazla mücadele daha fazla birliktelik zamanı” dedi.