26 yılda 40 milyar dolar deprem vergisi toplandı

17 Ağustos 1999 Marmara Depremi'nin 26'ncı yılı nedeniyle Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanlığı'nda basın toplantısı düzenlendi.

Şube Başkanı Sinem Kolbu, Marmara depreminin büyük bir can ve mal kaybına yol açtığını, ülke genelinde derin bir toplumsal travma yarattığını belirterek, aradan geçen 26 yıla rağmen özellikle İstanbul ve Marmara Bölgesi'nde yaşayan yurttaşların depreme karşı ciddi kaygılar taşıdığını, bu endişelerin bilimsel gerekçelere dayandığını kaydetti.

"Aradan geçen 26 yıla rağmen deprem tehlikesi bugün hala İstanbul başta olmak üzere Marmara Bölgesi'nde yaşayan yurttaşlarımızın en büyük endişesidir. Nitekim bu endişe boşuna olmayıp son derece haklı gerekçelere dayanmaktadır. İstanbul'un Silivri ilçesi yakınlarında Marmara Denizi'nde 23 Nisan 2025 tarihinde 6.1 büyüklüğünde meydana gelen deprem endişeleri bir kez daha canlandırmış, kentin depreme karşı ne kadar hazır olduğu konusunda soru işaretleri oluşturmuştur" diyen Kolbu, her 1.5 yılda yıkıcı depremlerin meydana geldiğini söyledi.

Yapı stokunun yüzde 60'ını oluşturan 6 milyon yapının riskli olduğunu kaydeden Kolbu, şehirlerin deprem tehlikesine karşı güvenli hale getirilmesinin kolay olmadığını belirterek maliyete dikkat çekti.

"RİSKLİ YAPILARIN YÜZDE 4 DÖNÜŞTÜRÜLDÜ"

17 Ağustos depreminin ardından depremin yol açtığı ekonomik kayıpları gidermek amacıyla çıkarılan vergilerin kalıcı hale gelmesini eleştiren Kolbu, sözlerine şöyle devam etti:

- 2025 yılı başına kadar toplamda 40.2 milyar dolar vergi toplanmıştır. Ancak 2012 yılında başlayan kentsel dönüşüm çalışmalarında 2024 yılına kadar merkezi bütçeden yalnızca 480 milyar TL harcanmıştır. 2012 yılından bu yana tespit edilen riskli yapılardan yalnızca 238 bin civarında yapının dönüşümü tamamlanmıştır. Yani en yetkili ağızlardan dile getirilen 6 milyon riskli yapının yalnızca yüzde 4'ü bugüne kadar dönüştürülmüştür.

- Öte yandan kentsel dönüşümler sadece rantı yüksek bölgelerle sınırlı kalmış, çoğu riskli bölgelerde çivi bile çakılmamışken rant değeri yüksek bölgelerde yeni sayılabilecek binalar bile yıkılıp yeniden yapılmıştır. Değerli basın mensupları 6 Şubat'ın 30.ayı depremlere hazırlık konusunda bir milat kabul edilen 17 Ağustos'tan 24 yıl sonra meydana gelen 6 Şubat depremleri onca bilimsel çalışmaya rağmen aradan geçen yıllarda neredeyse hiçbir ilerlemenin sağlanmadığını acı bir şekilde gözler önüne sermiştir.

- Resmi rakamlara göre 50 binden fazla insanımız hayatını kaybetmiş, yaklaşık 40 bin bina yıkılmış, 200 binden fazla bina ağır hasar almıştır. Cumhurbaşkanlığı verilerine göre maddi kaybın 1 trilyon doların üstünde olduğu tahmin edilmektedir. Eğer bir sorunun çözümü bilimsel olarak açıkça ortaya koymuş, bunun için kaynak oluşturulmuş ve yurttaşlardan milyarlarca dolar bu kaynak için toplanmışsa aradan geçen bunca yılda gereğini yerine getirmeyen sorumlulardan hesap sorulması gerekmektedir.