8 bin yıllık atölye bulundu
İzmir'in Kemalpaşa ilçesindeki 8 bin 850 yıllık Ulucak Höyüğü'nde yürütülen kazılarda, Neolitik döneme ait 8 bin yıl öncesine tarihlenen uzmanlaşmış seramik üretim atölyesi gün yüzüne çıkarıldı. Kazı Başkanı Prof. Dr. Özlem Çevik, 300 metrekarelik kompleks içinde kalıpların, yarım kalmış kapların ve fırınların bulunduğunu belirterek, "8 bin yıl önce de bu bölge, doğal kil ve boya yatakları sayesinde üretime uygundu" dedi.
Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın desteğiyle İzmir'in en eski köy yerleşimi olan Ulucak Höyüğü'ndeki kazı çalışmaları, Trakya Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özlem Çevik başkanlığında devam ediyor.
Bu yılki çalışmalarda, Batı Anadolu'da yerleşik yaşama geçiş dönemini anlamamız açısından anahtar bir yerleşim yeri olan höyükte, seramik üretimine dair çok önemli bir kanıt keşfedildi: 8 bin yıl öncesine tarihlenen uzmanlaşmış seramik üretim atölyesi.
İLK KANIT
Kazı Başkanı Prof. Dr. Özlem Çevik, keşfin önemini şöyle açıkladı:
- Milattan önce 6 bin yıldan itibaren seramik üretiminin uzmanlaşmış olduğunu biliyorduk ancak arkeolojik olarak bir atölye kanıtı yoktu. Ulucak'ta evlerin dışında bir atölyede ustalar tarafından seramik üretildiğini görmek bu açıdan önemli.
Ortaya çıkarılan atölye binasının yaklaşık 300 metrekareyi kapsadığını ve 7 odadan oluştuğunu belirten Çevik, binanın yanması sayesinde içindeki buluntuları orijinal halleriyle ele geçirdiklerini ifade etti.
KALIPLAR VE BOYALAR BULUNDU
Atölye kompleksindeki buluntular, seramik üretiminin tüm zincirini ortaya koydu:
* Kil kalıpları, üretimi yarım kalmış pişmemiş kaplar, boyalar ve perdah taşları bulundu. Kil kalıplarının tarihinin Ulucak ile 8 bin yıl öncesine dayandığı anlaşıldı.
* Buluntulardaki parmak izlerini inceleyen ekip, üretimde hem kadınların hem de erkeklerin birlikte çalıştığını ve üretimin tek bir cinsiyete dayalı olmadığını tespit etti.
* Her odada bir fırının bulunduğu, bunlardan 50 cm yüksekliğindeki fırınların kırmızı astar boya üretimiyle ilgili olabileceğinin düşünüldüğü belirtildi. Ayrıca, seramiklerin pişirilmesi için kullanıldığı tahmin edilen daha büyük bir fırın da keşfedildi.
Prof. Dr. Çevik, höyüğün bulunduğu Kemalpaşa Organize Sanayi Bölgesi'ne dikkat çekerek, 8 bin yıl önceki üretimle günümüzdeki durum arasında ilginç bir bağlantı kurdu:
- Günümüzde Ulucak, 500 fabrikanın ortasında yer alıyor. Çevrede seramik fabrikalarının bulunması, bölgenin doğal olarak kil ve boya yatakları açısından üretime uygun olduğunu gösteriyor. 8 bin yıl önce de 300 metrekareyi kapsayan bina kompleksinde üretim başlamıştı.