9 ayda 1 milyar dolar: Trump, Beyaz Saray’ı kişisel servet makinesine çevirdi
ABD'de Trump yönetimi, ikinci döneminde devlet politikalarını kişisel kazanca çeviren bir sistem kurdu. Kripto para yatırımlarından bağış karşılığı aflara, Trump ailesinin doğrudan kazanç sağladığı ilişkiler ağı ülke içinde ve dışında yayılıyor.
Donald Trump’ın ABD'de ikinci başkanlık döneminde uygulamaya koyduğu politikalar, devlet gücünü kişisel servetini artırmak için kullanma şeklinde kendini gösteriyor. Özellikle kripto para piyasasında aktif hale gelen Trump ailesi, bu yeni dönemdeki yolsuzluk kültürünün sembolü haline geldi.
Geçtiğimiz ay, Trump’ın düzenlediği gala yemeğinde, en çok Trump kripto parası alan kişi 40 milyon dolarlık alımıyla girişimci Justin Sun oldu. Sun, daha önce 75 milyon dolarlık başka bir Trump kripto girişimine yatırım yapmıştı. Trump’ın göreve gelmesinden kısa süre sonra, Sun hakkında ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) tarafından yürütülen kripto para dolandırıcılığı davası askıya alındı.
9 AYDA 1 MİLYAR DOLAR KAZANDI
New York Times'ta yer alan makaleye göre bu örnek, Trump’a finansal destek sağlayanların devletten doğrudan fayda gördüğü sistemin nasıl işlediğini açıkça gösteriyor. Kripto para sektörü, bu yolsuzluk kültürünün en net yansıdığı alanlardan biri. Trump ailesi, yatırımcılardan aldığı komisyonlarla bu pazardan doğrudan gelir elde ediyor. Forbes’a göre Trump, son 9 ayda kripto para yatırımlarından 1 milyar dolar kazandı; bu, toplam servetinin altıda biri.
Oysa Trump, başkanlığının ilk döneminde kripto paralara karşı olumsuz bir tavır sergilemişti. Ancak işin içine doğrudan maddi çıkar girince bu tutum tamamen değişti. Adalet Bakanlığı’nın yasa dışı kripto işlemlerini takip eden birimi kapatıldı, kripto yöneticilerine af çıkarıldı ve vergi kaçakçılığıyla ilgili düzenlemeler askıya alındı.
KRİPTO YATIRIMLARI VE DİPLOMASİ İÇ İÇE
Ortadoğu’da yürütülen resmi diplomatik görüşmelerin gölgesinde Trump ailesi, bölgede milyarlarca dolarlık anlaşmalar yapıyor. Trump Organizasyonu’nun Katar, Suudi Arabistan, Umman ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde toplam altı emlak projesi bulunuyor. Katar hükümetiyle yapılan bir anlaşma kapsamında milyonlarca dolarlık bir golf kulübü ve sahil villaları inşa edilecek.
Trump, Katar’a özel bir Boeing 747-8 uçağı hediye edileceğini duyurarak bu ilişkilerin karşılıklı "samimi" olduğunu vurguladı.
BAĞIŞLARIN KARŞILIĞI: AF, AYRICALIK, PROJE
Trump ailesine yakın iş insanlarının devlet tarafından özel muamele gördüğü çok sayıda örnek bulunuyor:
- Trump Jr.’ın Washington’da açtığı “Executive Branch” isimli özel kulübe üyelik ücreti 500 bin dolar. Kurucu üyeler arasında SEC tarafından dava edilen kripto girişimcileri Cameron ve Tyler Winklevoss kardeşler de yer alıyor.
- Vietnam hükümetiyle yapılan ticaret müzakereleri sürerken, Trump’a ait bir gökdelen projesi ve 1.5 milyar dolarlık golf kompleksi için özel izinler çıkarıldı.
- Sırbistan’da bir Trump Oteli için kültürel miras alanının
yıkımına sahte belgelerle izin verildi.
Trump ailesine ait golf sahalarında düzenlenen turnuvalar için LIV
Golf organizasyonu ödeme yaptı.
- “MAGA Inc.” isimli siyasi komiteye 1 milyon dolar bağış yapan Elizabeth Fago’nun oğlu, vergi suçlarından hüküm giymişken kısa süre sonra Trump tarafından affedildi.
- Trump tarafından medya şirketlerine açılan davalar, devlet baskısından çekinen şirketlerin milyon dolarlık tazminatlar ödemesiyle sonuçlandı. CBS’in bağlı olduğu Paramount, Trump’ın SkyDance birleşmesini engellemesinden korktuğu için 15 milyon doları gözden çıkardı.
- Amazon, Melania Trump hakkında çekilecek bir belgeselin hakları için 40 milyon dolar ödedi. Bu tutarın büyük bölümü doğrudan Melania Trump’a gidiyor. Amazon’un savunma ihalelerine talip olduğu göz önüne alındığında, bu anlaşma dikkat çekici.
SİSTEMSEL SORUN, YASAL BOŞLUKLARLA BESLENİYOR
Trump’ın göreve geldiği ilk dönemde de benzer örnekler yaşanmıştı. Hükümet etkinliklerini kendi otellerinde düzenlemesi, yabancı hükümetlerle ticari ilişkilerini sürdürmesi anayasal etik kuralları zorluyordu. Ancak bu yeni dönem, öncekinin yalnızca “prova” olduğunu gösteriyor.
Özellikle yabancı hükümetlerin doğrudan seçim kampanyalarına bağış yapması yasak. Ancak Trump ailesinin yönettiği kripto fonlarına ya da özel kulüplere yapılan ödemeler bu yasağın dışında kalıyor. Birleşik Arap Emirlikleri’nin Trump’ın kripto projesine 2 milyar dolar yatırması, Çin bağlantılı küçük bir teknoloji şirketinin 300 milyon dolarlık “memecoin” alımı yapması bunun örneklerinden.
CUMHURİYETÇİLERİN SESSİZLİĞİ DİKKAT ÇEKİYOR
Tüm bu gelişmeler karşısında Trump’ı denetlemesi gereken Cumhuriyetçi Parti üyelerinin sessizliği dikkat çekiyor. Geçmişte Demokrat Parti içindeki etik sorunları yüksek sesle eleştiren Cumhuriyetçilerin, Trump söz konusu olduğunda sessiz kalması, yolsuzluk kültürünün partilerüstü bir sorun haline geldiğini gösteriyor.