ABD kapıları kapatırken Çin açıyor

Çin, bu hafta devreye giren yeni “K vizesi” programıyla yabancı teknoloji uzmanlarını ülkeye çekmeyi hedefliyor. Pekin yönetimi bu adımı, ABD’nin H-1B vizesine getirdiği ağır koşulların ardından küresel yetenekleri kendine yönlendirecek stratejik bir hamle olarak görüyor.

ABD yönetimi, teknoloji şirketlerinin sıkça kullandığı H-1B çalışma vizeleri için yıllık 100 bin dolarlık ek ücret talep edeceğini açıklamıştı. Zaten sınırlı kontenjan ve işveren sponsorluğu şartı nedeniyle zor olan H-1B vizesi, bu gelişmeyle yabancı mühendisler için daha da caydırıcı hale geldi.

Uzmanlara göre Çin’in K vizesi ise işveren sponsorluğu zorunluluğu olmadan genç STEM (bilim, teknoloji, mühendislik, matematik) mezunlarına ülkede çalışma ve oturma izni sağlayarak cazip bir alternatif sunuyor.

ÇİN'İN YENİ HAMLELERİ

Çin son dönemde yabancı yatırımcıları ve uzmanları çekmek için çeşitli adımlar atıyor. Avrupa ülkeleri, Japonya ve Güney Kore vatandaşlarına yönelik vize muafiyetleri de bunlara örnek. Pekin, yeni K vizesi ile “yabancı yatırım ve yeteneğe açık ülke” imajını güçlendirmeyi amaçlıyor.

Sichuan Üniversitesi’nden Hindistanlı öğrenci Bikash Kali Das, “K vizesi, ABD yerine esnek ve hızlı çözüm arayan Hintli STEM mezunları için cazip bir seçenek olabilir” dedi. Nitekim geçtiğimiz yıl H-1B vizelerinin yüzde 71’i Hindistan vatandaşlarına verilmişti.

ÇALIŞANLAR İÇİN SORU İŞARETLERİ VAR

Ancak K vizesi, bazı soru işaretlerini de beraberinde getiriyor.

Çin hükümeti yalnızca “yaş, eğitim ve deneyim” kriterlerinden bahsederken, kalıcı oturum, aile birleşimi ya da finansal teşvikler konusunda ayrıntı paylaşmış değil. Ayrıca Çin’in yabancılara vatandaşlık tanımaması, programın uzun vadeli cazibesini sınırlıyor.

Bir diğer engel ise dil bariyeri. Çin’de teknoloji şirketlerinin büyük bölümü Mandarin dilinde faaliyet gösteriyor ve bu durum yabancıların iş bulmasını zorlaştırabilir. Ayrıca Hindistan ile yaşanan siyasi gerginliklerin de başvuru süreçlerine yansıyabileceği belirtiliyor.

REKABETİN YENİ CEPHESİ

ABD’de göçmen kökenli nüfus toplamın %15’ine ulaşırken, Çin’de yabancılar nüfusun yalnızca %1’ini oluşturuyor. Bu nedenle Çin’in kısa vadede göçmenlere dayalı bir büyüme modeli benimsemesi beklenmiyor.

Buna rağmen uzmanlar, K vizesinin küresel teknoloji rekabetinde Pekin’in elini güçlendirebileceğini düşünüyor. Jeopolitik stratejist Michael Feller, “ABD engelleri artırırken Çin bunları azaltıyor. Küresel yetenekten küçük bir pay bile Çin’i ileri teknolojide daha rekabetçi hale getirebilir” değerlendirmesinde bulundu.