ABD ve Çin arasında 'katliam' krizi: Unutmayacağız
Çin'de demokrasi yanlısı aktivistlerin daha fazla özgürlük talep ettiği ve karşılığında binlercesinin hayatını kaybettiği Tiananmen Meydanı olaylarının 36'ncı yıldönümünde hem ABD'den hem de Tayvan'dan "Unutmayacağız" sesi yükseldi.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Tayvan Devlet Başkanı Lai Ching Te, 1989 yılında binlerce demokrasi yanlısı öğrencinin hayatını kaybettiği Tiananmen Meydanı protestolarını andı.
Pekin'de 4 Haziran 1989'daki protestolarda Çin Halk Kurtuluş Ordusu'nun (PLA) kaç kişiyi öldürdüğüne dair resmi kayıtlar olmasa da aktivistler binlerce gencin öldürüldüğünü tahmin ediyor.
'TARİH UNUTMAYACAK'
Rubio yayınladığı resmi yazıda "Bugün en temel haklarını kullanırken öldürülen ve 4 Haziran 1989 olayları için adalet ararken acı çeken Çinlilerin cesaretini anıyoruz. Çin Komünist Partisi gerçekleri sansürlemeye çalışıyor ama dünya asla unutmayacak" dedi.
Tayvan lideri Lai Ching Te de Facebook'tan yaptığı paylaşımda protestocuların cesaretini överek "Otoriter hükümetler genelde tarihi susturmayı ve unutturmayı tercih eder, demokratik toplumlar ise gerçeği korumayı seçerek hayatlarını ve hayallerini insan hakları uğruna feda edenleri unutmayı reddeder" diye yazdı.
ÇİN'DEN TEPKİ GECİKMEDİ
Çin Dışişleri Bakanlığı ise Rubio'nun Tiananmen protestolarıyla ilgili sözlerine tepki gösterdi. Bakanlık sözcüsü Lin Jian, ABD'nin tarihi gerçekleri "çarpıttığını" ve Çin'in politik sistemine saldırdığını öne sürdü.
Tiananmen olayları en çok da tankların önünde hak mücadelesi veren gençlerin fotoğraflarıyla hatırlanıyor. Yalnızca Tiananmen'de değil, Çin'in güneybatısındaki Chengdu'da yapılan daha küçük ölçekli protestolara katılanların bazıları da öldürülmüştü.
4 Haziran tarihi, Çin'de genelde sessizlikle ve sansürle geçiştiriliyor.
'TIANANMEN ANNELERİ' HÂLÂ ÇOCUKLARINI ANIYOR
Sadece Çin'de değil, Hong Kong'da da sıkı önlemler alınıyor. Son dönemde demokrasi gösterilerinin yapıldığı park alanının çevresine çok fazla polis konuşlandırıldı. Ayrıca dün bu bölgede durdurularak üstü aranan performans sanatçısı Chan Mei Tung sonrasında polis eşliğinde bölgeden uzaklaştırıldı.
Çin'de bu protestoları gündeme getirmeye devam edenler ise 36 yıl önce çocuklarını kaybeden "Tiananmen anneleri. O annelerden biri olan 88 yaşındaki Zhang Xianling, bu yıl Radio Free Asia'ya verdiği demeçte bugün hâlâ yakın gözetim altında tutulduğunu belirterek sözlerini şöyle sürdürdü:
"Benden neden bu kadar korkuyorlar bilmiyorum. 88 yaşındayım ve 200 metre yürümek için bile tekerlekli sandalye kullanmam gerekiyor. O kadar korkutucu muyum yani?"