Açıklanan fiyata tepki büyük: En az 24 - 25 TL olması lazım

Ulusal Süt Konseyi, 1 Ekim 2025'den itibaren geçerli olmak üzere, yüzde 3,6 yağ ve yüzde 3,2 protein içeriğine sahip çiğ inek sütü için tavsiye satış fiyatını, üreticinin eline litre başına net geçecek şekilde 19,60 lira olarak belirledi.

Bu rakama Aydın Süt Üreticileri Birliği Başkanı Servet Başkaya'dan tepki geldi. Başkaya, mevcut süt fiyatlarının üreticinin maliyetini dahi karşılamadığını belirterek özellikle küçük üreticilerin ciddi zarar ettiğini söyledi.

Başkaya, artan yem ve diğer girdi maliyetlerinin üreticiyi zor durumda bıraktığını, buna ek olarak şap hastalığıyla mücadelede yaşanan sıkıntılar ve yetersiz desteklemelerin üretimi olumsuz etkilediğini ifade etti:

"Sütte açıklanan 19,60 liralık fiyat maliyet fiyatlarına ancak tekabül ediyor. Fakat maalesef 30-40 baş arasındaki hayvanı olan küçük üreticilerin bu fiyatı alması mümkün değil. Çünkü sütün toplama, soğutma maliyetleri, mazotun, elektriğin, işçiliğin pahalı olması nedeniyle, mesafeye göre yaklaşık 2,5 lira arasında bir masraf var.

Dolayısıyla toplayan kooperatifler, birlikler veya özel sektör hepsi bu masrafı düşüp ondan sonra üreticiye fiyatı ödüyorlar. Böyle olunca yaklaşık 2,5 lirasını düştüğümüz zaman küçük üreticinin eline ortalama 17 lira civarında ya geçer ya geçmez diye düşünüyorum.

Yaklaşık 8-9 aydır üretici litre başına 2-2,5 TL civarında zarar ediyor. Açıklanan yeni desteklemelerle bu fiyatın aslında karşılanması gerekirken, maalesef küçük üretici, aile işletmeleri, ocak, şubat, mart ayı desteklemelerinden 20 kuruşla 32 kuruş arasında bir rakam ellerine geçti. Bu tarihte 20 kuruşun, 30 kuruşun adı mı olur mu?

Aslında en az 2 TL civarında destekleme verilmesi lazımdı. Bu işin sürdürülebilirliği bakımından üreticinin para kazanması lazım. Verilen fiyattan da verilen desteklemelerden de üretici olarak memnun değiliz.

Kurban Bayramı'ndan beri ülkemizde şap hastalığı başladı. Aşırı derecede bir hayvan ölümü ve hayvan kesimi var. Sağ kalanlarda da süt miktarında düşüş var. Tahmin ediyorum ki yaklaşık olarak son aylarda süt veriminde yüzde 5, yüzde 7 gibi düşüş var. Bu düşüşle, süt alan firmalarda süte talep başladı ve önümüzdeki günlerde ben sütün daha iyi fiyatlara satılacağını, yani fiyatların yükseleceğini düşünüyorum. Sütün fiyatı iyileştikçe üretici üretmeye devam edecektir.

'BU İŞİN ÇARESİ MALİYETLERİN DÜŞÜRÜLMESİ'

Yemlerdeki girdi maliyetlerindeki artışlar maalesef süt fiyatlarının artışından daha fazla. Standart yüzde 18-19 proteinli, 2 bin 700-2 bin 800 enerjili yemin çuvalının üreticiye intikali 840-850 TL aralığında. Yani kilogram fiyatını döktüğümüz zaman 16 liranın üzerinde, 17 liraya yakın süt yemi fiyatı oluştu. Bunun dışında diğer ham maddelerde de fiyatlar yükseldi.

Yükselmesinin asıl ana nedeni de mazot ve elektrik giderleri. Mazotun fiyatının artması, elektriğin fiyatının artması hem nakliyeden hem de üretimdeki maliyetlerin artışına sebep olmaktadır. Bu işin çaresi maliyetlerin düşürülmesi. Maliyetlerin düşmesi için de mazottaki, elektrikteki KDV'dir, ÖTV'dir bu fiyatların sabitlenmesi lazım ki yem fiyatları sabit kalsın veya yükselmesi önlensin.

'24 - 25 TL OLMASI LAZIM'

Sütün raftaki fiyatını durdurmak yine hükümetimizin elinde. Şimdi üreticideki 20 lira olan bir sütün en fazla rafta 40 lira olması lazım. Ambalaj masrafıdır, üretim maliyetleridir vesaire, satıcı kârıdır derken 40 lira olması lazım.

Ama maalesef Türkiye'de üreticiyle tüketici arasındaki fiyat farkı 3 kat, 4 kat, 5 kat olmakta. Sadece sütte değil, bütün tarım ürünlerinde bu böyle. Sütün para kazanması için 1 litre süt parasıyla 1,5 kilogram yem almalıyız. Şimdi yemin kilogramı 16-17 liraysa bunun 1,5 katını hesap ettiğimiz takdirde, sütün fiyatının 24-25 TL olması lazım."