Altın rallisinde Çin gizemi

Çin'in resmi olarak bildirdiği altın alımlarının çok üzerinde, kayıtlara geçmeyen işlemler yaptığı ve bunun, ülkenin dolar bağımlılığından uzaklaşma stratejisinin bir parçası olduğu belirtiliyor.

İngiliz Financial Times (FT) gazetesinde bugün "Çin'in gizli altın alımları rekor ralliyi körüklüyor" başlığıyla yayımlanan habere göre analistler, bu görünmez talebin, altındaki rekor yükselişin başlıca sebeplerinden biri olduğuna dikkat çekiyor.

Çin Merkez Bankası'nın bu yıl kamuya açıkladığı altın alımları son derece düşük seviyelerde. Haziranda 2,2 ton, temmuzda 1,9 ton, ağustosta ise yalnızca 1,9 ton altın satın alındığı açıklansa da, piyasa uzmanları bu rakamlara pek itibar etmiyor.

Société Générale analistlerine göre ticaret verileri, Çin'in toplam alımlarının 2024'te 250 tona ulaşabileceğini gösteriyor. Bu miktar, küresel merkez bankası talebinin üçte birine denk geliyor.

Grafikte koyu mavi kısımlar resmi olarak rapor edilen altın alımlarını, açık mavi kısımlar ise resmi olarak raporlanmayan altın alımlarını gösteriyor.

ŞEFFAFLIK AZALDIKÇA PİYASA TAHMİNLERİ ZORLAŞIYOR

Son yıllarda merkez bankalarının hızla artan altın talebi, fiyatları ons başına 4 bin 300 doların üzerine taşıdı. Dünya Altın Konseyi verilerine göre, ABD dışındaki küresel rezervlerde altının payı son on yılda yüzde 10'dan yüzde 26'ya yükseldi.

Ancak giderek daha az ülke satın aldığı altını IMF'ye raporluyor. Dört yıl önce resmi alımların yaklaşık yüzde 90'ı bildirilirken, bu oran günümüzde üçte bire kadar düşmüş durumda.

Merkez bankalarının altın işlemlerini gizli tutmasının ardında hem politik sebepler hem de piyasayı manipüle etmemek yatıyor. Altın, özellikle gelişmekte olan ülkeler için ABD dolarına karşı bir güvenlik aracı olarak görülüyor. Bu nedenle bazı ülkeler, özellikle ABD yönetimiyle ilişkilerin zarar görmesinden endişe ederek alımlarını açıklamayı tercih etmiyor.

ÇİN'İN ALTIN REZERVLERİ GERÇEKTE NE KADAR?

Uzmanlar, resmi rakamların gerçeği yansıtmadığı görüşünde birleşiyor. Japonya Kıymetli Madenler Piyasası Birliği Direktörü Bruce Ikemizu, Çin'in gerçek altın rezervinin 5 bin tona yakın olabileceğini, yani açıklanan miktarın iki katı olduğunu düşünüyor.

Çin'de altın alımları, sadece merkez bankasının bağlı olduğu devlet döviz idaresi üzerinden değil; aynı zamanda egemen varlık fonu ve ordu gibi açıklama zorunluluğu olmayan kurumlar üzerinden de yapılıyor. Bu da toplam alım miktarını hesaplamayı daha da zorlaştırıyor.

Çin'in Londra üzerinden yaptığı altın ithalatı, ülkenin resmi alımlarını tahmin etmek için kullanılan önemli göstergelerden biri. Société Générale, bu verileri baz alarak döviz idaresinin yalnızca bu yıl 250 ton altını ülkeye getirebileceğini belirtiyor.

Bir diğer yöntem ise Çin'in net ithalatı, yerel üretimi ve ticari bankalar ile perakende tüketicilerin elindeki altın miktarı arasındaki farkı hesaplamak. Pekin merkezli Plenum Research'e göre bu "açıklanamayan fark", 2023 yılında 1351 ton, 2022'de ise 1382 ton. Bu rakamlar, Çin'in o yıllarda kamuya açıkladığı altın alımlarının altı katından fazla.

Grafikte 2025 yılında ülkelerin resmi olarak raporladığı net altın alımları yer alıyor. Türkiye, listede Polonya'nın ardından ikinci sırada yer alıyor.

EN BÜYÜK ÜRETİCİ OLMASI HESAPLARI DAHA DA KARMAŞIKLAŞTIRIYOR

Çin, küresel altın üretiminin yüzde 10'unu gerçekleştirerek dünyanın en büyük altın madencisi konumunda. Bu da ülkenin rezervleri için ithalata bağımlı olmadığı ve yerli üretimden de sessizce alım yapabileceği anlamına geliyor.

Çin, altın rezervlerini genişletirken gelişmekte olan ülkelere de altınlarını ülke içinde depolamaları için çağrıda bulunuyor. Kamboçya'nın, yeni aldığı ve yuan ile ödenen altınları Şanghay Altın Borsası kasalarında tutma kararı buna bir örnek.

"GERÇEK RAKAMI BİLMEK İMKANSIZ"

Piyasadaki belirsizlik nedeniyle birçok uzman, Çin'in gerçek alım miktarına dair tahminde bulunmayı reddediyor.

BullionVault'ın araştırma direktörü Adrian Ash, "Sonuçta bu tamamen bilinemez bir durum. Her analiz yöntemi, Çin'in gizemli altın piyasasının yalnızca küçük bir kısmını gösterebiliyor" diyor.