Antik döneme ışık tutan 12 bin yıllık kaya sanatı
Suudi Arabistan’ın kuzeyindeki çöl bölgesinde keşfedilen 12 bin yıllık kaya çizimleri, antik insanların sert iklim koşullarında nasıl hayatta kaldığını gözler önüne serdi.
Yaklaşık 12 bin yıl önce, Arabistan’ın kuzeyinde sanatçılar, ilkel aletlerle kayanın yüzeyine gerçek boyutlarda deve figürleri işledi. Binlerce yıl boyunca bu sanat eserleri rüzgarla ve kumla aşınarak görünmez hale geldi.
İki yıl önce Suudi Arabistan’ın Nefud Çölü yakınlarında yapılan bir arazi gezisinde uluslararası araştırma ekibi bu figürleri tekrar gün yüzüne çıkardı.
Nature Communications dergisinde yayımlanan yeni bir çalışmaya göre, bu kaya sanatı eserleri yalnızca estetik amaçlı değil, çölün sert doğasında hayatta kalmak için hayati öneme sahip su kaynaklarını işaretlemek için yapılmış olabilir.
ARABİSTAN BİNLERCE YIL ÖNCE DAHA YEŞİLDİ
Daha önceki araştırmalar, 10 bin ila 6 bin yıl önce Arabistan’ın günümüze göre çok daha nemli olduğunu ve geniş çayır alanlarının çöl bölgelerine kadar yayıldığını göstermişti. O dönemlerde sığır çobanları bu bölgeleri otlak olarak kullanıyordu.
UNESCO Dünya Mirası listesinde yer alan bazı alanlardaki kaya sanatları, bu çoban topluluklarının izlerini taşıyor. Ancak bu alanlarda görülen daha büyük ve gerçekçi deve ve yaban eşeği figürlerinin yaşı belirsizdi.
Bu gizemi çözmek amacıyla araştırmacılar, Mayıs 2023’te Jebel Arnaan, Jebel Mleiha ve Jebel Misma adlı üç bölgede detaylı çalışmalar yürüttü.
Ekip, toplamda 176 figür içeren 60’tan fazla kaya çizimi tespit etti. Bazı figürler 2 metreden yüksekti.
Buluntular, bu sanat eserlerini yaratan insanların Levanten bölgesindeki topluluklarla benzer taş aletler ve takılar kullandığını ortaya koyarak geniş bir kültürel etkileşim ağına işaret etti.
En dikkat çekici bulgu ise, kaya sanatı eserlerinin eski göl yataklarının hemen yanında bulunmasıydı. Araştırmaya göre, bu topluluklar hayatta kalmak için mevsimlik gölleri kullanıyor ve onlara giden yolları büyük kaya oymalarıyla işaretliyordu.