Apple’a tekel davasında ağır darbe
İngiltere’de bir mahkeme, Apple’ın uygulama geliştiricilerden haksız komisyon alarak piyasa gücünü kötüye kullandığına hükmetti. Karar, teknoloji devinin yüz milyonlarca sterlin tazminat ödemesine yol açabilir.
Londra’daki Rekabet Temyiz Mahkemesi (CAT), milyonlarca iPhone ve iPad kullanıcısı adına açılan toplu davada Apple aleyhine karar verdi. Mahkeme, şirketin Ekim 2015 ile 2020 sonu arasında uygulama dağıtım pazarında rekabeti engellediğini ve geliştiricilerden “aşırı ve haksız” komisyonlar aldığını belirtti.
Apple, karara itiraz edeceğini açıklayarak, mahkemenin “canlı ve rekabetçi uygulama ekonomisini yanlış yorumladığını” savundu. Davayı açan taraflar, Apple’ın ödemesi gereken tazminatı yaklaşık 1,5 milyar sterlin (yaklaşık 2 milyar dolar) olarak değerlendiriyor. Tazminatın nasıl hesaplanacağı ve Apple’ın temyiz başvurusuna izin verilip verilmeyeceği gelecek ay yapılacak duruşmada karara bağlanacak.
“AŞIRI VE HAKSIZ FİYATLAR”
Davayı açan akademisyen Rachael Kent, Apple’ın uygulama dağıtımında rekabeti ortadan kaldırarak “fahiş kârlar” elde ettiğini öne sürdü. Ocak ayında başlayan duruşmada Kent’in avukatları, Apple’ın “%100 tekel konumunu” kullanarak geliştiricilere yüksek komisyonlar dayattığını iddia etti.
Mahkeme kararında, geliştiricilerin yüzde 17,5’lik adil bir komisyon yerine genellikle yüzde 30 oranında kesinti yapıldığını belirtti. Bu farkın yarısının da tüketicilere yansıtıldığı ifade edildi.
Apple sözcüsü yaptığı açıklamada, “Bu karar, App Store’un geliştiricilere sunduğu başarı imkanlarını ve tüketicilere güvenli bir alışveriş ortamı sağlamasını göz ardı ediyor” dedi.
TOPLU DAVALARDA ÖNEMLİ EMSAL
Bu dava, İngiltere’nin toplu dava sistemine göre yargıya taşınan ilk büyük teknoloji davası oldu. Sistem 10. yılını doldururken, bugüne kadar tüketiciler lehine sınırlı sayıda başarı sağlanabilmişti.
Ancak sırada Google’ın uygulama mağazası Play Store üzerinden aldığı komisyonlar nedeniyle açılan benzer bir dava da bulunuyor. Bu davanın Ekim 2026’da başlaması planlanıyor ve Epic Games’in ABD’de Apple’a karşı yürüttüğü dava ile paralel şekilde ilerleyecek.
Amazon ve Microsoft gibi diğer teknoloji devleri de İngiltere’de benzer büyüklükte davalarla karşı karşıya.
Kent, kararın ardından yaptığı açıklamada, “Bu hüküm, İngiltere’nin toplu dava sisteminin işlediğini gösteriyor ve açık bir mesaj veriyor: Ne kadar güçlü ya da zengin olursa olsun hiçbir şirket hukukun üstünde değildir” dedi.