Aşırı sıcaklar, fırtına ve yangın: Kavrulacağız

Dışarı çıktığınızda yüzünüze vuran sıcak "Keşke evde kalsaydım" dedirtiyorsa daha bunların iyi günleriniz olduğunu unutmayın. Ülkenin büyük bir kısmında sıcaklıklar 30 dereceyi aştı.

AKOM ve Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nden yapılan açıklamalarda öğleden sonra dışarı çıkanlar özellikle güneş çarpmasına karşı dikkatli olmaları konusunda uyarıldı.

Üstelik uzmanlara göre Kuzey Afrika'dan gelen sıcak hava dalgası önümüzdeki günlerde Ege, Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu'da sıcaklıkları 40 dereceye yaklaştıracak. Ancak bir tek biz değil, Avrupa da terliyor.

Dünyanın hava durumu haritasını çıkaran Ventusky'nin haritasında Türkiye'nin batısı ile Avrupa'nın büyük bir kısmı mora boyanmış durumda.

AVRUPA'DA DURUM NE?

• İspanya'da hafta sonu sıcaklıkların 47 dereceyi görmesi bekleniyor. İspanyol adası Mayorka'da şimdiden bir turist sıcak çarpması sonucu hayatını kaybetti. AEMET çok yüksek risk uyarısı yayınlayarak halkı zorunlu olmadıkça dışarı çıkmamaya çağırdı.
• İtalya'nın Roma, Milano ve Venedik dahil 21 kentinde kırmızı alarm verildi. Asfaltın erimesi nedeniyle bir otoyol kapatıldı. Sağlık Bakanlığı özellikle yaşlı ve turistlerin risk altında olduğunu bildirdi.
• Yunanistan zaten pazar gününden beri Sakız Adası'ndaki yangınlarla gündemden düşmüyor. Ancak ülkedeki tek yangın bu değil. Atina'nın 40 kilometre güneyindeki Palea Fokea'da da orman yangını başladı. Yunanistan'da yazın orman yangınları yaşanması tuhaf bir durum olmasa da uzmanlar iklim değişikliği nedeniyle yangınların çok daha şiddetli ve sık meydana geldiğini belirtiyor. Ortaya çıkan görüntülerse cehennemden bir kesiti andırıyor.

• Hırvatistan'ın Pisak-Makarska hattında 17 ayrı yangın meydana geldi. 700 hektarlık arazi hüle dönerken bir itfaiyeci ve çok sayıda sivil yaralandı. Yetkililer başkent Zagreb için de aşırı sıcaklık uyarısı yaptı.

• Fransa'da çok daha ilginç bir manzara ortaya çıktı: Aşırı sıcaklıkların ardından meydana gelen şiddetli fırtınalar sonucunda 12 yaşında bir çocuk ile bir yetişkin öldü. 17 kişi ise yaralandı. 110 bin hane elektriksiz kaldı. Ulusal Meclis'in çatısı bile fırtınadan etkilenerek su akıttı.

• Almanya da şiddetli fırtınalara esir oldu. Berlin'de ulaşım felç olurken bir kadın, bir ağacın aracının üzerine devrilmesi sonucu öldü.
• Birleşik Krallık'ta Sağlık Güvenliği Ajansı turuncu alarm vererek sıcaklık rekorlarının kırılabileceğini söyledi.

DİKKAT ÇEKİCİ AYRINTILAR

İspanya ve İtalya gibi Akdeniz ülkeleri aşırı sıcaklara alışık olsa da bu ülkelerin daha haziran ayında 40 derecenin üstünü görmesi olağanüstü kabul ediliyor.

Ayrıca bu tabloya bakıldığında aynı sistem içindeki bazı ülkelerin kavurucu sıcaklıklar nedeniyle, bazılarının da yıkıcı fırtınalarla can kayıplarına neden olduğu görülüyor.

Hem Ege hem de Adriyatik kıyılarında yangın riski en üst düzeyde. Yangın sezonunun erken başlaması da dikkat çekici. Yunanistan bu yıl 18 bin itfaiyeciyi görevlendirdi, ki bu da rekor düzeyde bir artış.

ISI KUBBESİ AVRUPA'YI ESİR ALDI

Avrupa'daki bu durum kıtayı etkisi altına alan ısı kubbesiyle bağlantılı. Isı kubbesi aşırı sıcağın aynı alanda uzun süre asılı kalması ve sıcak havayı altında hapsetmesi sonucu ortaya çıkıyor.

Atmosferin üst kısmında yüksek basınç oluştuğunda altta kalan hava sıkışıyor ve bu da alt atmosferde sıcaklıkların yükselmesine neden oluyor. Genişleyen sıcak hava ise şişkin bir kubbe görüntüsü oluşturuyor.

Kubbenin genişlemesi, değişen iklim koşullarıyla birleşince işte biraz önce sıraladığımız tabloyu ortaya çıkarıyor.

SICAKLIKLAR ÖLÜM RİSKİNİ ARTIRIYOR

Yetkililer bu yıl da önceki senelere benzer can kayıpları yaşanabileceğini belirtiyor. Aşırı sıcaklar 2023'te Avrupa'da 47 binden fazla can aldı.

Rakamlar yüksek olmasına rağmen uzmanlar, alınan önlemler sayesinde çok daha trajik sonuçtan kaçınabildiklerini belirtiyor. Henüz 2024 verileri yayınlanmadı.

Ancak Copernicus İklim Değişikliği Servisi ve Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) tarafından hazırlanan 2024 Avrupa İklim Durumu raporuna göre geçen yıl Avrupa açısından kayıtlara geçen en sıcak yıl oldu.

SICAĞA KARŞI ALABİLECEĞİNİZ ÖNLEMLER

Su için: Sıcak havalarda istemsizce terlediğiniz için vücudunuz siz fark etmeden sıvı kaybediyor. Vücudunuzun su kaybetmesinin önüne geçmek için bol bol su içmeniz gerekiyor. Ayrıca bu havalarda şekerli içeceklerden ve kafeinden uzak durmak mantıklı olur. Çünkü kafeinli içecekler vücudun daha hızlı sıvı kaybetmesine yol açıyor.

Hafif, bol kıyafetler giyin.

Sıcak çarpmasının işaretleri: Eğer sıcağa uzun süre maruz kalırsanız vücudunuza kramplar girmeye ve spazmlar oluşmaya başlar. Ayrıca şiddetli terleme, yorgunluk, bulantı, bayılma ve yüksek vücut ısısı da sıcağa uzun süre maruz kaldığınız anlamına geliyor.

Mümkünse günün en sıcak saatlerinde yorucu işlerden kaçının.

Sakın çocuklarınızı ve hayvanlarınızı kliması açık olmayan arabanın içinde bırakmayın.

Sıcaktan olabildiğince kaçın: Kimi uzmanlar aşırı sıcakların kapalı alanın içine girmesini önlemek için camları kapatmanın daha mantıklı olabileceğini söylüyor. Zira pencere açıkken içeri esinti gelir gibi olsa da aslında bu sıcak havanın esintisidir ve serinletici bir etkisi olmaz.