Bilim dünyası ikiye bölündü: Altıncı kitlesel yok oluşun ortasında mıyız?
Yeni bir araştırma, 2023’te yapılan ve ‘altıncı kitlesel yok oluş’ teorisini ortaya koyan başka bir araştırmayla zıt düştü.
Günümüzde beşeri faaliyetler nedeniyle 100’den fazla biyolojik tür tamamen yok oldu ve çok daha fazlası, neslinin tükenmesi tehlikesiyle karşı karşıya.
Bu durum nedeniyle bazı bilim insanları 66 milyon yıl önce dinozorları yeryüzünden silen felakete benzer şekilde ‘altıncı kitlesel yok oluş’un başladığını söylüyor. Ancak bu kez suçlu bir asteroit değil, insan faaliyetleri.
GERÇEKTEN ÖYLE Mİ?
PLOS Biology dergisinde salı günü yayınlanan bir çalışmaya göre biyolojik çeşitlilikte azalma yaşanıyor olsa da bu kayıplar kitlesel yok oluş seviyesinde değil.
Çalışmada son zamanlarda tükenen bitki ve hayvan türlerinin sayılı olduğu ve adalarda yaşayan türlerle sınırlı olduğu belirtiliyor. Ayrıca özellikle kuş ve memeli türlerini koruma çalışmaları yok olma oranlarını azaltıyor.
Çalışmanın yazarı John Wiens, “Önem verdiğimiz bir şey var. Bu soy tükenmelerinin her biri trajedi. Hiçbiri yaşanmamalıydı ve gelecekte de yaşanmamalı” dedi.
EN ÇOK ONLARIN NESLİ TÜKENİYOR
Çalışmanın yazarları tarafından yapılan bir analizde 163 bin 22 bitki ve hayvan türü incelendi. Çalışmada 1500 yılından beri tükenen cinslere odaklanıldı.
Araştırma geçtiğimiz 500 yılda 90 hayvan ve 12 bitki olmak üzere toplamda 102 cinsin soyunun tükendiğini ortaya koydu.
Bu tükenen soyların arasında dodo (Raphus cucullatus), deniz ineği (Hydrodamalis), dev kaplumbağa türlerinden biri olan Cylindraspis de var.
Analiz ayrıca cinslerin soyunun tükenme tehlikesinin azalmaya başladığını ortaya koydu. En çok azalma oranları 1870, 1890 ve 1900’lü yıllarda meydana geldi.
İKİ YIL ÖNCEKİ ARAŞTIRMAYLA TERS DÜŞTÜ
Yapılan bu çalışma, 2023’te yapılan başka bir akademik araştırma ile karşıt görüşte. Önceden yapılan çalışmada cinslerin soyunun hızla tükendiği ve ‘altıncı kitlesel yok oluş’ sürecine girdiğimiz öne sürülmüştü.
Söz konusu çalışmanın yazarları ‘altıncı kitlesel yok oluş’ teorisini dünyadaki tür ve cinslerin son bir milyon yılda çok daha hızlı tükenmesinden dolayı ortaya koyduklarını söylemişti.
Ancak Wiens, “2023’teki çalışma yalnızca 5 bin 400 omurgalı hayvan cinsi üzerine yapılmıştı ve balıklar, böcekler ile bitki türlerini dahil etmemişti” dedi.