Bilim insanları insan beyninin gelişimini haritalandırdı: İşte dört kritik yaş

Bilim insanları beynin bebeklikten yaşlılığa kadar nasıl değiştiğini ortaya koyan kapsamlı bir çalışmada insan beyninin yaşam boyunca beş büyük gelişim döneminden geçtiğini saptadı.

Araştırmada yaşları birkaç aylık ila 90 arasında değişen yaklaşık dört bin kişinin beyin taramaları analiz edildi. Nature dergisinde yayınlanan çalışmaya göre insan beyninin gelişimi şu beş dönemden oluşuyor:

• Bebeklik/Çocukluk Çağı (0–9 yaş)
• Ergenlik Çağı (9–32 yaş)
• Yetişkinlik Çağı (32–66 yaş)
• Erken Yaşlılık (66–83 yaş)
• Geç Yaşlılık (83+ yaş)

Araştırmacılara göre bu çağlar beynin gelişim hızının ve bağlantı düzeninin değiştiği dört büyük kırılma noktasına göre belirlendi. Bu yaşlar 9, 32, 66 ve 83.

NE GİBİ DEĞİŞİKLİKLER OLUYOR?

İlk çağ olan çocukluk döneminde beyindeki sinaps bolluğu azalıyor, beyin kabuğunun kalınlığı ise maksimum düzeye ulaşıyor. Gri ve beyaz madde hacmi de hızla artıyor.

İkinci dönemde ise beyaz madde hacmi artmaya devam ediyor, beynin iletişim ağları da daha rafine hale geliyor. Bu dönem aynı zamanda ruhsal hastalıkların en sık ortaya çıktığı yaş aralığı olduğu için, araştırma ergenlik çağının hassaslığına dikkat çekiyor.

Cambridge Üniversitesi'nden araştırmayı yöneten Alexa Mousley "20'li yaşlarındaki bir yetişkinin ergen gibi davrandığını söylemiyoruz. Bahsedilen şey değişimin örüntüsünün benzer olması" diye belirtiyor.

BEYNİN EN STABİL OLDUĞU ÇAĞ

Araştırmacılara göre 32 yaş civarında beyinde en güçlü kırılma yaşanıyor. Bu dönemde beyin bağlantıları önceki dönemlere kıyasla daha stabil hale geliyor. Zeka ve kişilik özelliklerindeki değişim azalarak dengeli hale geliyor.

Araştırmacılar ebeveynlik gibi hayatı etkileyen olayların bu değişimi etkileyebileceğini söylüyor ancak çalışmada bu test edilmedi.

Son iki kırılma noktası 66 ve 83'te ise beyin bağlantıları azalmaya başlıyor. Beyaz madde yaşlanmaya bağlı olarak bozuluyor. Beynin genel iletişim ağı giderek zayıflıyor.