Çarpıcı araştırma: Şempanzeler inançlarını kanıtlara göre değiştirebiliyor

İnsan aklının ayırt edici özelliklerinden biri de bir şeye duyulan inancın kanıtları gördükten sonra değişebilmesi. Ancak yeni bir araştırma bu özelliğin insanlara özgü olmadığını ortaya koydu.

Science dergisinde yayınlanan araştırmaya göre şempanzeler de tıpkı insanlar gibi kanıtları değerlendirdikten sonra inançlarını yeniden şekillendirebiliyor.

DENEYİ NASIL YAPTILAR?

Uganda'daki Ngamba Adası Şempanze Koruma Alanı'nda yapılan araştırmada şempanzelerin önüne içinde yiyeceklerin olduğu birkaç kutu konuldu.

İlk ipucu verildikten sonra bir kutu seçen şempanzelere ilk ipucuyla çelişen ikinci bir ipucu daha verildiğinde hayvanların neredeyse daima rasyonel davrandığı görüldü.

Örneğin araştırmacılar bir kutuyu sallayarak içinden ses geldiğini şempanzelere duyurdu. Bu kanıta göre kutunun içinde yiyecek olduğunu zanneden şempanzelere bu kez söz konusu kutunun içinde taş olduğu gösterildi. Bunun üzerine şempanzeler aldatıldığını fark ederek hemen ikinci kutuya yöneldi.

Araştırmacılara göre ikinci ipucunun daha ağır bastığı durumlarda şempanzeler önceki kararlarını değiştirip doğru kutuyu seçti.

DARWIN'İN 150 YIL ÖNCEKİ TAHMİNİ DOĞRU ÇIKTI

Ekibe göre bu sonuçlar şempanzelerin kanıtları tartma, belirsizliği değerlendirme ve kendi düşüncelerini sorgulama yeteneğine sahip olduğunu gösteriyor.

Oysa bu özellik uzun zamandır insan aklının ayırt edici özelliği olarak görülüyordu.

Yine de araştırmacılar insan aklının yine de benzersiz bir yönü olduğuna dikkat çekiyor: Nihayetinde insanlar düşüncelerini tartışarak, başkalarının argümanlarını dinleyerek değiştirebiliyor.

Öte yandan araştırma, Charles Darwin'in insan zekasının kökenine dair 150 yıl önce yaptığı öngörüyü de doğruluyor. Darwin insanın zihinsel yetilerinin hayvanlar aleminde halihazırda var olan yeteneklerin genişlemiş hali olduğunu savunuyordu.

Bu son araştırma, insanla şempanze arasındaki bilişsel farkın sanıldığından çok daha dar olduğunu gözler önüne serdi.