COP30'da 'fosil yakıt' çıkmazı: Kritik maddeyi çıkardılar
İki haftadır Brezilya'da devam eden iklim zirvesi COP30 çıkmaza girdi. Ülkeler fosil yakıt konusunda anlaşmaya varamazken yeni taslak metinde dikkat çeken bir değişiklik yapıldı.
İklim zirvesi COP30'a ev sahipliği yapan Brezilya, anlaşma metninin taslağını bugün sabah saatlerinde yayımladı. Metinde önceki taslakta yer alan "fosil yakıtlardan uzaklaşma planının hazırlanması" maddesinin tamamen çıkarıldığı tespit edildi.
Amazon şehri Belem'de iki haftadır devam eden ve yaklaşık 200 hükümetin katıldığı iklim zirvesinde fosil yakıtların tamamen bırakılması, zirvenin en tartışmalı başlıklarından biri oldu.
FOSİL YAKIT ÇATLAĞI BÜYÜYOR
Ülkeler, günlerdir küresel ısınmanın en büyük kaynağı olan fosil yakıtların geleceği konusunda anlaşmazlık yaşıyor.
Hafta başında yayımlanan ilk taslak bu konuda ülkelerin nasıl bir ifade kullanabileceğine dair birden fazla seçenek içeriyordu.
Almanya, Kenya ve birçok ada ülkesinin de aralarında olduğu çok sayıda ülke, iki yıl önce COP28'de verilen "fosil yakıtlardan uzaklaşma" sözünün nasıl yerine getirileceğine dair bir "yol haritası" oluşturulması için bastırdı.
Ancak bu sabahki metinde"fosil yakıt" ifadesi tamamen kaldırıldı.
KABUL EDİLMESİ İÇİN OYBİRLİĞİ GEREKİYOR
Hâlâ müzakereye açık olan taslağın kabul edilebilmesi için tüm tarafların onay vermesi gerekiyor.
Dün zirve merkezinde çıkan yangın nedeniyle görüşmelere saatlerce devam edilemedi. Resmi takvime göre zirvenin bugün sona ermesi gerekiyor ancak bu tip iklim zirvelerinde görüşmeler hafta sonuna sarkabiliyor.
TASLAKTA BAŞKA NELER VAR?
Taslak metinde ayrıca 2030 yılına kadar iklim uyumuna ayrılan küresel finansmanın üç katına çıkarılması çağrısı yapılıyor.
Ancak metinde bu finansmanın doğrudan zengin ülkelerden mi, kalkınma bankalarından mı yoksa özel sektörden mi geleceği konusunda ayrıntı vermiyor.
Bu belirsizlik, kamu kaynaklarına ihtiyaç duyan yoksul ülkeleri memnun etmeyebilir. Ne var ki iklim krizine karşı altyapıyı güçlendirme gibi projeler düşük finansal getirileri nedeniyle özel yatırımcıların ilgisini pek çekmiyor.
ÇİN'İ MUTLU EDECEK GELİŞME
Taslakta ayrıca önümüzdeki üç COP zirvesinde "ticaret diyaloğu" başlatılması öngörülüyor. Bu adım uzun süredir iklim müzakerelerine ticaret başlığının eklenmesini talep eden Çin için bir kazanım olarak görülüyor.