'Deli Başkan' Milei’nin “ekonomik mucizesi” nasıl çöktü?
Sert kemer sıkma politikalarıyla enflasyonu düşüren Javier Milei, yanlış kur stratejisi ve siyasi krizlerle Arjantin’i yeniden uçurumun eşiğine sürükledi.
Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei, göreve geldikten sonra uyguladığı radikal kemer sıkma programıyla bütçeyi dengeledi ve enflasyonu düşürdü. Nisan 2024’te yüzde 289’a ulaşan yıllık enflasyon, Ağustos’ta yüzde 34’e geriledi.
Ancak ekonomistler, Milei’nin en büyük hatasının enflasyonu baskılamak için pesoyu yapay biçimde güçlü tutması olduğunu belirtiyor. Bu politika büyümeyi yavaşlatırken, ithalatı artırdı ve ülkenin döviz rezervi biriktirmesini engelledi.
SEÇİM YENİLGİSİ VE SİYASİ ÇALKANTI
Financial Times'ta yer alan analizde 7 Eylül’de Buenos Aires eyaletinde yapılan yerel seçimlerde Milei’nin partisinin aldığı ağır yenilgi, piyasaları sarstı. Yolsuzluk skandalına adı karışan kız kardeşi ve kabine şefi Karina Milei, muhalefetle bozulan ittifaklar ve dalgalı faiz politikaları da güveni zedeledi.
Peso iki hafta içinde yüzde 10 değer kaybetti, merkez bankası yalnızca üç günde 1,1 milyar dolar rezerv satmak zorunda kaldı. Bu durum, borç ödemeleri için gereken döviz stoğunun hızla eridiği endişesini doğurdu.
TRUMP YÖNETİMİNDEN DESTEK MESAJI
ABD Hazine Bakanı Scott Bessent, pazartesi günü yaptığı açıklamada, “Trump yönetimi Arjantin’i desteklemek için gereken her şeyi yapmaya hazır” dedi. Bu mesaj ve Trump ile Milei arasında yapılacak görüşme beklentisi, piyasaları kısmen rahatlattı. Peso yüzde 6 değer kazandı, dolar cinsi tahvil faizleri düştü. Aynı gün Milei, tarım ihracatındaki yüksek vergileri geçici olarak kaldırarak döviz girişini artırmaya çalıştı.
DERİN YAPI SORUNLARI DEVAM EDİYOR
Uzmanlar, ABD’nin olası desteğinin tek başına Arjantin’i kurtaramayacağı görüşünde. Eski IMF Batı Yarımküre Direktörü Alejandro Werner, “Sadece dış finansman sağlamak yetmez. Ekonomi programını destekleyecek yeni bir siyasi koalisyon olmadan istikrar mümkün değil” uyarısında bulundu.
26 Ekim’de yapılacak ara seçimler öncesinde Milei’nin muhalefetle köprüleri yeniden kuramaması, piyasaların endişelerini artırıyor. Bazı ekonomistler, ABD desteğinin ancak hükümetin tutarlı kur ve para politikaları uygulaması halinde işe yarayacağını vurguluyor. Pesonun serbest bırakılması, rezerv alımı planı ve faizlerin kontrol altına alınması şart olarak gösteriliyor.