Dövizde 17 ay sonra ilk
Döviz alımları ve altın fiyatlarındaki artışın etkisiyle mevduatta yabancı para payı 17 ay sonra yeniden yüzde 40'ın üstünü gördü.
Faiz indirimleri, vergi artışları, siyasi belirsizlik ve parite etkisiyle mevduatta tablo değişti.
Bankalardaki mevduat hacmi içinde yabancı para (YP) payı, Mayıs 2024 sonrasında ilk kez yüzde 40'ı aştı. Böylece TL payı da yüzde 60'ın altına gerilemiş oldu.
Yurt içi yerleşiklerin YP mevduat hacminde, geçen hafta 9,7 milyar dolarlık rekor artış kaydedildi. Bu artış, tüm zamanların en yüksek haftalık artışı olarak kayıtlara geçti.
YP mevduat hacminde geçen hafta parite etkisinden arındırılmış artış 2,3 milyar dolar olurken, parite etkisi 7,4 milyar dolar oldu. Bu etkinin 6,8 milyar doları, altın ağırlıklı olan kıymetli maden depo hesaplarından kaynaklandı. Euro/dolar paritesi kaynaklı artış 0,6 milyar dolar olarak hesaplandı.
TCMB verilerine göre, parite etkisinden arındırılmış artışın 1,2 milyar doları gerçek kişilerden, 1,1 milyar doları ise tüzel kişilerden kaynaklandı.
ARALIK 2021'DE YP PAYI ZİRVEYİ GÖRMÜŞTÜ
YP payı Aralık 2021'de, artan enflasyona rağmen faiz indirimlerinin yarattığı şokla yüzde 69,1'e ulaşmış ve tarihi zirveyi görmüştü.
Aralık 2021'de devreye alınan kur korumalı mevduat (KKM) ile döviz işlem kısıtlamaları ve Haziran 2023'ten itibaren devreye alınan faiz artışları, mevduatta YP payının Aralık 2024 itibarıyla yüzde 34,6'ya kadar gerilemesini sağlamıştı.
YILLIK ARTIŞTA DA REKOR GELEBİLİR
17 Ekim 2025 tarihi itibarıyla yurt içi yerleşiklerin YP mevduat hacmi, 218,3 milyar dolar seviyesinde bulunuyor. Yılbaşından bu yana bu kalemdeki artış tam 55 milyar dolar. Bu rakamın 34,8 milyar dolarlık kısmı, altın ve Euro paritelerindeki artış kaynaklı. 20,2 milyar dolarlık da parite etkisinden arındırılmış artış var.
Yıllık artışlarda zirve, 42 milyar dolarla 2020 yılına ait. Söz konusu yılda 10,3 milyar dolarlık parite etkisi vardı, parite etkisinden arındırılmış artış 31,7 milyar dolar olmuştu.
Parite etkisinden arındırılmış artışta ise rekor, 32,6 milyar dolarlık artışla 2019 yılına ait.
Yılın kalanındaki gelişmelere göre, hem nominal hem de parite etkisinden arındırılmış veride bu yıl rekor gelebilir.
Hem küresel hem de ülke ölçeğinde risklerdeki artış, mevduat faizlerindeki düşüş, dört yıl sonra ilk kez yabancı para mevduat hacminde yükselişi beraberinde getirdi.