Dünyanın en büyük varlık fonuna İsrail freni

Norveç Parlamentosu, dünyanın en büyük yatırımcısı konumundaki 2,1 trilyon dolarlık devlet varlık fonunun İsrail bağlantıları ile ilgili “etik” gerekçelerle şirketlerden çıkışını (divestment) geçici olarak durdurma kararı aldı. Tarihi nitelikteki bu adım, fonun çevresel, sosyal ve yönetişim (ESG) kriterlerine yaklaşımına dair temel soruları gündeme taşıdı.

Karar, İşçi Partisi hükümetinin sağ muhalefetin desteğiyle parlamentodan geçti. Böylece fon, Microsoft, Amazon gibi teknoloji devlerindeki yatırımlarını koruyabilecek. Mevcut kurallar yürürlükte kalsaydı, bu şirketlerin İsrail’in Gazze’deki savaşıyla bağlantıları nedeniyle fondan çıkarılması gündeme gelebilirdi.

Bu gelişme, fonun tarihinde ilk kez Etik Konsey’in çalışmalarının askıya alınması anlamına geliyor. Fon, dünya genelinde 8 bin 500’den fazla şirkette pay sahibi ve attığı adımlar küresel piyasalar tarafından yakından izleniyor.

Etik Konsey üyelerinden Cecilie Hellestveit, “Çalışmalarımızı askıya almak kaçınılmaz olarak sonuçlar doğuracaktır. Bunun ne kadar büyük ve hangi yönde olacağı ise belirsiz” dedi.

ABD İLE GETİRİLİM YARATMIŞTI

Son dönemde konseyin tavsiyeleri ABD ile gerilim yaratmıştı. Ağustos ayında fon, Caterpillar’ı İsrail’e gönderilen ve Filistin topraklarında kullanılan buldozerler nedeniyle portföyünden çıkarmıştı. Bu kararın ardından önde gelen Cumhuriyetçi isimler, Norveç’e yönelik vize kısıtlamaları ve ek gümrük vergileri çağrısında bulundu.

Norveç Sosyalist Sol Parti milletvekili Ingrid Fiskaa, etik konseyin askıya alınmasının “Trump’ın tepkilerinden duyulan korkuyla” alındığını savundu.