Dünyanın en güvensiz yolları: Her üç dakikada bir kişi ölüyor

Hindistan’da her sabah gazeteler yol kazası haberleriyle dolup taşıyor: Uçuruma yuvarlanan yolcu otobüsleri, yayaları ezen alkollü sürücüler, park halindeki kamyonlara çarpan otomobiller, büyük araçların altında kalan motosikletler...

Bu günlük trajediler, sessiz ve giderek büyüyen bir krize işaret ediyor. Sadece 2023 yılında Hindistan yollarında 172 binden fazla insan hayatını kaybetti. Bu da her gün ortalama 474 can kaybı, yani neredeyse her üç dakikada bir ölüm anlamına geliyor.

Resmî 2023 kaza raporu henüz açıklanmasa da, Ulaştırma ve Karayolları Bakanı Nitin Gadkari Aralık ayında düzenlenen bir yol güvenliği etkinliğinde bu ürkütücü tabloyu gözler önüne serdi.

10 BİN ÇOCUK HAYATINI KAYBETTİ

BBC'de yer alan habere göre aynı yıl içinde 10 bin çocuk trafik kazalarında hayatını kaybetti. Okul ve üniversite çevrelerinde yaşanan kazalar da 10 bin kişinin ölümüne neden oldu. Yaya ölümleri ise 35 bini buldu. Motosiklet sürücüleri, kazalarda en fazla etkilenen grup oldu. Aşırı hız, en büyük neden olarak öne çıkıyor.

Basit güvenlik önlemlerinin ihmali de binlerce cana mal oldu. 54 bin kişi kask takmadığı, 16 bin kişi ise emniyet kemeri kullanmadığı için yaşamını yitirdi.

Ayrıca araçların kapasitesinden fazla yüklenmesi 12 bin, ehliyetsiz araç kullanımı ise 34 bin kazada ölümle sonuçlandı. Ters yönde araç kullanımı da ölüm nedenleri arasında yer aldı. 2021 verilerine göre kazaların yüzde 13’ünde sürücünün yalnızca öğrenci ehliyeti vardı ya da hiç ehliyeti yoktu. Üstelik birçok araç yaşlı ve temel güvenlik donanımlarından yoksun.

KAOTİK TRAFİK

Hindistan’ın yolları, trafik karışıklığını daha da artıran bir kullanıcı yelpazesine sahip: Otomobiller, otobüsler, motosikletler; bisikletler, rikşalar, el arabaları; at arabaları, yayalar ve sokak hayvanları... Bunların hepsi aynı yol alanını paylaşmak zorunda. Kaldırımlar ise genellikle seyyar satıcılarla dolu, bu da yayaların yola inmesine ve tehlikenin büyümesine neden oluyor.

Tüm bu tabloya rağmen Hindistan yolları dünyanın en tehlikelileri arasında yer almaya devam ediyor. Uzmanlara göre bu kriz sadece altyapı eksikliğinden değil, insan davranışları, denetim yetersizliği ve sistematik ihmallerden kaynaklanıyor. Yol kazalarının Hindistan’a ekonomik maliyeti ise yıllık GSYH’nin yüzde 3’ü düzeyinde.

KÖTÜ TASARIM, EKSİK DENETİM

Dünyanın ikinci büyük kara yolu ağına sahip Hindistan’da yaklaşık 6,6 milyon kilometrelik yol mevcut. Bu yolların sadece yüzde 5’i ulusal ve eyalet otoyollarından oluşuyor. Ülkede 350 milyon kayıtlı araç bulunuyor.

Bakan Gadkari’ye göre birçok kazanın temelinde “yasa korkusunun ve saygısının olmaması” yatıyor. Ancak uzmanlara göre mesele bundan çok daha derin. Gadkari geçtiğimiz aylarda zayıf mühendislik uygulamaları, hatalı yol tasarımları, kalitesiz inşaatlar ve yetersiz trafik işaretlemelerinin de kazalara neden olduğunu vurguladı.

Parlamentoya verdiği bilgilere göre, 2019'dan bu yana ulusal otoyollarda 59 büyük kusur tespit edildi. 13.795 kaza kara noktası belirlendi ancak bunların yalnızca 5.036'sı uzun vadeli iyileştirmelere tabi tutuldu.

Hindistan Teknoloji Enstitüsü (IIT) Delhi bünyesindeki Ulaştırma Araştırma ve Kaza Önleme Merkezi’nin (TRIPP) gerçekleştirdiği denetimler ciddi altyapı sorunlarını ortaya koydu.

Bunlardan biri çarpışma bariyerleri. Teorik olarak, araçları güvenli şekilde durdurması gereken bu bariyerler, yanlış yükseklik ya da hatalı montaj nedeniyle araçların devrilmesine yol açıyor.

Yüksek refüjler de başka bir tehlike kaynağı. Özellikle yüksek hızda seyrederken lastiği bu dik refüje çarpan araçlarda patlama ya da savrulma riski artıyor. Delhi yakınlarında, her iki yanında yerleşim olan bir otoyolda, bu refüjler üzerinde bekleyen insanlar, hızla geçen araçların arasında ölümle burun buruna yaşıyor.

Yine kırsal bölgelerde yolların sürekli asfaltlanması nedeniyle yol kotu yükselirken, kenar şeritler geride kalıyor. Bu yükseklik farkı, özellikle iki tekerlekli araçlar için ölümcül olabiliyor.

YASA VAR, UYGULAMA YOK

Uzmanlar, Hindistan’daki yol güvenliği standartlarının kâğıt üzerinde iyi olduğunu ancak uygulamada ihmal edildiğini belirtiyor. Güvenlik standartlarına uymamanın ciddi bir yaptırımı bulunmuyor. Müteahhitlik sözleşmelerinde güvenlik şartları net belirtilmiyor ve ödemeler genellikle inşa edilen kilometreye göre yapılıyor.

Gadkari, 25.000 km uzunluğundaki iki şeritli yolların dört şeride çıkarılacağını ve bunun kazaları azaltacağını duyurdu. Ancak uzmanlar bu iddiaya temkinli yaklaşıyor. Chicago Üniversitesi’nden Kavi Bhalla, Hindistan’da yolların Batı ülkelerinin modelleri örnek alınarak inşa edildiğini, oysa Hindistan’ın trafik yapısının çok daha farklı olduğunu söylüyor.

Bhalla, “Yeni yolların genişletilmesi, kazaları azaltmak yerine araç hızlarını artırıyor. Bu da yayalar, bisikletliler ve motosikletliler için ölümcül sonuçlar doğuruyor” diyor.

Ekonomistler yol inşaatının Hindistan’ın büyümesinde kritik olduğunu kabul ediyor. Ancak bu gelişimin bedelinin toplumun en savunmasız kesimleri tarafından ödenmemesi gerektiği de vurgulanıyor.