Economist yazdı: 2026'da bu bölgelere dikkat

Dünyanın önde gelen ekonomi dergilerinden The Economist, tüm dünyayı etkileyebilecek çatışma bölgelerini yazdı.

1) ÇİN - TAYVAN: ABD'NİN ZAYIFLAYAN DESTEĞİ SAVAŞI TETİKLER Mİ?

Küresel askeri harcamalardaki payları: Çin yüzde 12, Tayvan yüzde 0.8

Tayvan'ı destekleyen ülkelerin payları: ABD yüzde 22.3, Japonya yüzde 2.1, Güney Kore yüzde 2.2

ABD'nin eski Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin 2022 yılında Tayvan'a düzenlediği ziyaretin ardından Çin ve Ada ülkesi arasındaki gerilim hızla yükseldi. Economist, özellikle Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in "miras bırakma" amacıyla Tayvan'a askeri müdahalede bulunma ihtimalinin tedirginlik yarattığını belirtiyor.

Rusya'nın Ukrayna savaşında karşılaştığı zorlukların Çin'i durdurmuş olabileceğini dile getiren dergi, taraflar arası askeri uçurumun büyüklüğü ve Trump yönetiminin Tayvan'a desteğinin zayıflamasının Beijing'i harekete geçirebileceğine dikkat çekiyor.

Bununla birlikte doğrudan işgal yerine abluka ihtimalinin daha yüksek olduğu da not düşülüyor. Ancak böyle bir senaryoda Çin ile ABD ve müttefiklerinin karşı karşıya gelme riski hâlâ mevcut.

2) HİNDİSTAN - PAKİSTAN: NÜKLEER GERİLİM

Nükleer başlık sayısı: Hindistan 180, Pakistan 170
Dünya nüfusu payı: Hindistan yüzde 18, Pakistan yüzde 3

Bu yıl Hindistan'da 26 turistin öldüğü saldırı iki ülkeyi son yılların en ciddi krizine sürükledi. Karşılıklı sınır ötesi saldırılar düzenlendi, ihtilaflı bölge Keşmir'de 50'den fazla kişi öldü. Bunların ardından ABD öncülüğünde ateşkes sağlanmış olsa da Economist bunun "kırılgan" olduğunun altını çiziyor.

Pakistan'da Savunma Bakanı Asım Münir'in yetkilerinin artması ve Hindistan'ın ekonomisinin hızla büyümesinin yarattığı askeri uçurum, iki ülkeyi ince bir çizgi üzerinde tutuyor. Ayrıca ABD'nin Hindistan ile girdiği gümrük savaşı da arabuluculuk faaliyetlerini zorlaştırıyor.

3) RUSYA - UKRAYNA: BİTMEYEN SAVAŞ

Rusya'nın kayıpları (ölü + yaralı): 1.12 milyon

Aralık 2022'den bu yana kazanılan Ukrayna toprağı: Yüzde 1.3

Rusya'nın kayıplarının artık 2. Dünya Savaşı'ndaki Amerikan kayıplarını aştığını belirten dergi, savaşın yıpratma denklemine dönüştüğünün altını çiziyor. Dergi gelecek yıl "milim milim ilerleyen bir çatışma", yorgunluktan bitap düşmüş askerler ya da anlaşma olasılığını görebileceğimizi de belirtiyor.

Savaşta iki farklı risk senaryosu olduğuna da dikkat çeken dergi, bunları şöyle sıralıyor: Ukrayna cephesinde ya da siyasetinde çöküşün meydana gelmesi, Rusya'nın hız kazanmasını sağlayabilir ya da Rus ekonomisi, petrol tesislerine yönelik saldırılar nedeniyle çökebilir. Economist her iki senaryoda da küresel güvenlik açısından büyük sonuçların ortaya çıkacağını belirtiyor.

4) İSRAİL - HAMAS: KIRILGAN BARIŞ

Gazze'deki binaların durumu: Yüzde 78'i hasarlı ya da yıkık

Tahmini enkaz miktarı: 61.5 milyon ton

Economist Gazze'deki durumu şöyle özetliyor: "Gazze yerle bir olmuş durumda. İsrail bölgenin yarısını kontrol etmeyi sürdürüyor, Hamas ise silah bırakmış değil." Ekimde sağlanan ateşkesin her an bozulabileceğine dikkat çeken dergi, Trump yönetiminin barış planına yatırım yapmaya devam etmesi halinde umudun olduğunu belirtiyor.

Ayrıca uluslararası barış gücünün bölgede konuşlanmasının da kentin yeniden inşasını mümkün kılabileceği ifade ediliyor.

5) KONGO -RUANDA: MADEN ANLAŞMAZLIĞI

Evini terk etmek zorunda kalanların sayısı: 9.8 milyon

Kongo'nun küresel kobalt üretimi: Yüzde 76

Economist, Kongo'nun doğusundaki etnik gerilimler ve zengin yeraltı kaynaklarının tam teşekküllü bir savaşı tetikleyebileceğini belirtiyor. Ruanda bu yıl Kongo'daki M23 isyancılarını destekleyerek yönlendirdi, hatta Goma'nın ele geçirilmesi sürecine de bizzat asker gönderdiği belirtiliyor.

Dergi altın ve kobalt gibi madenlerin iki ülke arasındaki gerilimi daha da körüklediğini belirtiyor.

6) SUDAN: DÜNYANIN EN BÜYÜK İNSANİ KRİZİ

Ülke içinde evini terk etmek zorunda kalanların sayısı: 11.6 milyon

Kıtlık riski altındakiler: 2 milyon

Sudan Silahlı Kuvvetleri (SAF) ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki savaş şiddetini koruyor. İki taraf çatışırken arada kalan milyonlarca sivil ise güvenli yerlere kaçma mücadelesi veriyor. Bu sırada ülkedeki açlık hızla büyüyor. Sosyal medyaya yansıyan görüntüler ise katliamı gözler önüne seriyor.

Economist, orduyu destekleyen Mısır ile HDK'yı destekleyen Birleşik Arap Emirlikleri gibi bölgesel aktörlerin tavırlarının belirleyici olacağını belirtiyor.

7) VENEZUELA - GUYANA: ESSEQUIBO KRİZİ

Venezuela'nın hak iddia ettiği Guyana toprağı: Yüzde 74

Yıllık petrol üretimi: Venezuela 903 milyon varil, Guyana 617 milyon varil

Trump yönetimi uyuşturucuyla mücadele adı altında Venezuela açıklarına büyük bir askeri yığınak yapıyor. Ayrıca ABD'nin Karayipler'deki operasyonlarının sayısında da gözle görünür bir artış oldu. Bu operasyonların amacının Maduro rejimini sıkıştırmak olduğu belirtiliyor.

Hava saldırılarının olası olduğuna dikkat çeken Economist, Maduro'ya yönelik özel operasyonların da seçenekler dahilinde olduğunu aktarıyor.

Tüm bunların ortasında Venezuela'nın Guyana'daki Essequibo bölgesine yönelik hak iddialarında geri adım atılmaması ve harekete geçilmesi, ABD ile doğrudan karşı karşıya gelme riskini artırabilir.