Gençler zor bela okuyor

ŞEHRİBAN KIRAÇ / NEFES

Barınma, büyük kentlerde öğrenci olanların en büyük gider kalemi olurken; yükseköğrenim gören gençlerin temel ihtiyaçları artan enflasyonla birlikte katlandı. İl dışında okumak isteyen bir öğrencinin barınma ve temel giderlerle birlikte aylık sabit harcaması 50 bin TL’ye ulaşıyor.

Her 10 gençten 9’u hem kendi hem ailesinin bütçesini zorlayarak üniversiteye gidiyor. 10 öğrenciden sadece 1’i “eğitimim için gerekli olan bütçe benim ve ailemin bütçesini zorlamıyor” diyor.

Ipsos’un araştırmasına göre geçen yıl gençlerin yüzde 55’i ‘eğitimim için gerekli bütçe benim ve ailemin bütçesini çok zorluyor’ derken 2025 Eylül ayı itibarıyla bu miktar yüzde 49 olarak gerçekleşti. Geçen yıl gençlerin yüzde 38’i eğitim için gerekli olan bütçenin aile bütçesini biraz zorladığını belirtenlerin oranı bu yıl yüzde 40’a yükseldi.

Böylece gençlerin yüzde 89’u eğitim için gerekli bütçenin kendi ve aile bütçelerini zorladığını vurguladı.

BARINMA SORUNU VAR

Her 2 öğrenciden 1’i (yüzde 50) yurtta kalacağını belirtirken, şehir dışında okuyacak her 4 öğrenciden 3’ü (yüzde 76) yurtta kalmayı tercih ediyor. Kiraların yüksek olması nedeniyle gençlerin sadece yüzde 9’u yani 10 gençten 1 kiralık evde kalıyor.

Yurtta kalacağını belirtenlerin neredeyse tamamı devlet yurtlarını tercih ediyor. Elbette ki bunun en temel sebebi ekonomik koşullar. Bu yıl devlet yurdu tercih edenlerin oranı geçen yıla göre 6 puanlık artışla yüzde 95’e yükseldi. Her 10 öğrenciden 9’u özel yurtların pahalı olduğunu düşünüyor. Hatta devlet yurtları için de her 2 öğrenciden 1’i “pahalı” yorumunu yapıyor. Ipsos Türkiye CEO’su Sidara Gedik, “Öğrencilerin barınma konusunda giderek daha sınırlı seçeneklere sahip olduğunu ve zorlandıklarını görüyoruz” dedi.

Asgarinin iki katına çıktı

Ipsos Türkiye CEO’su Sidar Gedik’e göre, üniversite eğitimi için gerekli bütçe, önceki yıllarda olduğu gibi bu yıl da öğrencilerin ve ailelerin bütçesini zorluyor. Gedik, “Finansal kaygılar, gençleri geçim derdi, ek iş arayışı veya geleceğe dair belirsizliklere karşı karşıya bırakıyor” dedi.

Eğitim-İş’e göre, üniversiteye başlangıç maliyeti 105 bin TL’yi aşarken, bir üniversite öğrencisi için aylık sabit giderler asgari ücretin iki katını geçerek en az 50 bin TL’yi buluyor. Eğitimde en büyük mali yük barınmada yaşanıyor. Özel yurt ücretleri Ankara’da ortalama 38 bin 500, İstanbul’da 40 bin, İzmir’de ise 29 bin TL’yi buluyor. Bir öğrencinin bir öğün yemek için aylık masrafı 12 bin TL’ye çıkıyor, Sadece bir kahve ya da çay içerek sosyalleşmek bile aylık 6 bin TL.