Güneş patlamalarıyla ile ilgili 50 yıllık gizem çözüldü

Güneş'in dış atmosferinde meydana gelen ani ve güçlü enerji patlamaları olan güneş patlamaları, Dünya’ya ulaşan X-ışınları ve radyasyonu büyük ölçüde artırarak uzay araçları, astronotlar ve gezegenimizin üst atmosferi için ciddi riskler oluşturuyor.

Bu patlamaların, Güneş plazmasını 10 milyon derecenin üzerine çıkardığı uzun süredir biliniyordu. Ancak University of St Andrews tarafından yapılan yeni bir araştırma, bu sıcaklığın çok daha yüksek olabileceğini gösterdi.

3 Eylül’de Astrophysical Journal Letters’ta yayımlanan çalışmada, Güneş plazmasındaki iyonların—yani pozitif yüklü parçacıkların—elektronlardan 6,5 kat daha fazla ısındığı öne sürüldü.

Araştırma ekibinin başında yer alan Dr. Alexander Russell, “Manyetik yeniden bağlantı adı verilen bir süreç, iyonları elektronlardan çok daha fazla ısıtıyor. Bu durum, Dünya’ya yakın uzayda, güneş rüzgarlarında ve bilgisayar simülasyonlarında evrensel bir yasa olarak doğrulandı. Ancak bu bulguların güneş patlamalarıyla ilişkilendirilmesi daha önce yapılmamıştı” dedi.

Geleneksel güneş fiziği, iyonlar ve elektronların aynı sıcaklıkta olması gerektiğini varsayıyordu. Ancak modern verilerle yapılan yeni hesaplamalar, bu iki parçacık türü arasındaki sıcaklık farklarının güneş patlamalarının önemli bölgelerinde dakikalarca sürebileceğini ortaya koydu. Bu durum, “süper sıcak iyonlar” kavramının bilimsel olarak ele alınmasının önünü açıyor.

50 YILLIK SPEKTRAL ÇİZGİ GİZEMİNE ÇÖZÜM

Araştırmanın en dikkat çekici yönlerinden biri ise, 1970’lerden bu yana çözülemeyen bir astrofizik bilmecesine açıklık getirmesi. Güneş patlamalarında gözlemlenen spektral çizgiler (yani belirli ultraviyole ve X-ışını dalga boylarında görülen parlaklık artışları) beklenenden daha geniş. Bu genişliğin yalnızca türbülanslı hareketlerle açıklanabileceği düşünülüyordu. Ancak türbülansın doğası konusunda yaşanan belirsizlikler, bu yorumu zayıflatmıştı. Yeni çalışma, iyon sıcaklığının bu çizgi genişliklerine önemli katkı sağladığını göstererek, yarım asırlık gizemi çözme yolunda önemli bir adım attı.