Harakiri yapacak noktaya geldik
Türkiye altın ve mücevherat sektöründe son bir yılda 15 bin kişi işini kaybetti. 20 yıllık kazanımını iki yılda yitiren sektörde 200 firma da yurt dışına taşındı.
ŞEHRİBAN KIRAÇ / NEFES
Türkiye altın ve mücevherat sektörü en kötü dönemini yaşıyor. Bir zamanlar ihracatçı sektörler arasında dünyadan en yüksek payı alarak ilk üçe giren altın mücevherat sektörü bu yıl ilk 10’a bile giremeyecek.
20 yıllık kazanımını 2 yılda geri veren sektör istihdamın yüzde 25’ini kaybederken yurt dışına giden şirket sayısı 200’ü aştı. Takı Üreticileri ve İhracatçıları Derneği (TÜİD) Başkanı Mustafa Kamar, “2023 yılından bu yana uygulanan kotanın yanı sıra Dahilde İşleme Rejimi (DİR) ve yüzde 3’lük döviz dönüşüm desteği gibi alanlarda suiistimal yapanların cezası hiçbir sorumluluğumuz olmadığı halde bize kesiliyor. Bu alanlarda suiistimal yapanları devlet dahil herkes biliyor. Artık direk Cumhurbaşkanımıza sesleniyoruz. Önlem alınmazsa harakiri yapacak noktadayız” dedi.
15 BİN KİŞİ İŞSİZ KALDI
Kamar, Kuyumcukent’te düzenlediği toplantıda bazı firmaların üretimlerini Çin, Dubai ve Malezya gibi ülkelere kaydırdığını anlatarak, “20-25 firma Dubai’ye gitti. Şimdi dükkanlar boş, atölyelerin çoğu 15 gün çalışıyor, 15 gün tatil yapıyor. Son iki yılda kapanan mücevher üreticisi ve ihracatçısı 200’ü geçti, yaklaşık 15 bin kişi işsiz kaldı. Sektörde 40 bin çalışan 6 bin firma var. Her yerde işçi çıkarma var. Sene sonunda çok daha kötü olacak” ifadelerini kullandı. Altının kilogramının yurt dışında 130 bin dolarken Türkiye’de 140 bin dolardan satıldığını dile getiren Kamar, “Pahalı ülke algımız turist satışını negatif etkilediği gibi sosyal medyada ‘altın götür Türkiye’de sat, tatilini bedavaya getir. 100 gram altın götür bin dolar kazan’ söylemleri dolaşıyor” diye konuştu.
Devlet biliyor üstüne gitmeli
Mustafa Kamar, DİR’in suistimal edildiğini, DİR kapsamında 6 ton altının ülkeye girdiğini, eylülde 14 tonu aştığını kaydetti. Kamar, “Bakılsın, eylülde kim getirmiş bu altınları. Yüzde 3 döviz desteği için hayali ihracatlar yapıldı. 2023’te kota sonrası kurulan şirketlere baksınlar. Birden ithalat yapmaya başladılar. Her türlü mevzuatı suiistimal edenleri devlet tek tek biliyor. 2023’te kurulmuş firmaların üstüne gidilmeli. Sektörde sadece onlar kazanıyor. En fazla ihracat yapan 10 mücevherci firmaya bakın. Sadece 3 tanesi gerçek ihracatçı. Diğerleri altın getiren götüren. Bu 10 kişi için sektör heba ediliyor. Kimse ses çıkarmazsa bu sektör kaybolup gidecek” dedi. Kamar, kuyumcuların altına ulaşamadığı gibi gümrüklerde tabiri caizse köpek muamelesi gördüklerini aktardı.
NE İSTİYORLAR?
- Sistem fabrika ayarlarına döndürülerek, altına dayalı enflasyon muhasebesine geçilmeli.
- Stok affı çıkarılmalı.
- Altın ithalatında kota kaldırılarak mevzuat eski haline döndürülmeli.
- Firma ihracat ettiği kadar altını serbestçe ithal edebilmeli.
- Merkez Bankası’nın altın ithalatı ayrı bir başlık altında gösterilmeli.
- Problemin esas sebebi olan bireysel yatırım amaçlı ürünlerle ilgili çözüm bulunmalı.
- Kapasite kullanımı sıkı bir şekilde denetlenmeli.
- Her türlü mevzuatı suistimal edenler en ağır şekilde cezalandırılmalı.