Hollanda Çinli çip şirketinin yönetimine el koydu

Hollanda hükümeti, Çinli çip üreticisi Nexperia'nın kontrolünü ele geçirdi.

Hollanda Ekonomi Bakanlığı dün yaptığı açıklamada, "Hollanda ve Avrupa topraklarında hayati önem taşıyan teknolojik bilgi ve yeteneklerin sürekliliği ve korunmasına yönelik bir tehdit" nedeniyle harekete geçtiğini söyledi.

İngiliz Financial Times (FT) gazetesi, bugün konuya ilişkin yayımladığı haberde "Bu hamle, gelişmiş yarı iletkenler ve kritik hammaddeler gibi ileri teknolojiye erişim konusunda Batılı ülkeler ile Çin arasındaki sürtüşmeleri daha da tırmandırıyor" ifadelerini kullandı.

Çin, Perşembe günü otomobillerden rüzgar türbinlerine kadar çeşitli ürünlerde kullanılan nadir toprak elementlerinin ihracatına kapsamlı kısıtlamalar getirmişti.

2019'DA ÇİNLİLERE SATILMIŞTI

Bakanlıktan yapılan resmi açıklamada, 2019'dan bu yana Çinli teknoloji grubu Wingtech'in çoğunluk hissesine sahip olduğu Hollanda merkezli Nexperia'daki "son dönemdeki akut ve ciddi yönetişim eksiklikleri ve eylemleri" nedeniyle ülkenin Mal Teminatı Yasası'nın yürürlüğe konulduğu belirtildi.

Açıklamada, "Bu karar, Nexperia'nın ürettiği malların (mamul ve yarı mamul ürünler) acil bir durumda temin edilememesi durumunun önlenmesini amaçlıyor" denildi.

Nexperia, Avrupa otomotiv endüstrisinde ve tüketici elektroniğinde kullanılan çipler üretiyor.

Hollanda Ekonomi Bakanı Vincent Karremans, artık Nexperia yönetim kurulunun aldığı kararları engelleyebilecek veya geri alabilecek.

Devlet destekli bir Çin yatırım konsorsiyumu, Hollandalı çip üreticisi NXP Semiconductors'dan ayrılan Nexperia'yı 2017 yılında 2,75 milyar dolara satın aldı. Konsorsiyum, ertesi yıl hisselerini Wingtech'e satmaya başladı.

"JEOPOLİTİK ÖNYARGILARA DAYALI AŞIRI BİR MÜDAHALE"

Akıllı telefonlar için sözleşmeli üretici olarak faaliyete başlayan Wingtech, yaptığı açıklamada, kararın "gerçeklere dayalı risk değerlendirmesine değil, jeopolitik önyargılara dayalı aşırı bir müdahale eylemi" olduğunu söyledi.

Açıklamada, "Bu adım, Avrupa Birliği'nin uzun süredir savunduğu piyasa ekonomisi ilkeleri, adil rekabet ve uluslararası ticaret normlarına ciddi şekilde aykırıdır" denildi.

HİSSELERİ ÇAKILDI

Şirket, borsaya yaptığı açıklamada Çin hükümetinden yardım talebinde bulunduğunu ve Nexperia'daki kontrol değişikliğini ayrıntılı olarak açıkladı. Wingtech'in Şanghay'daki hisseleri bugün yüzde 10 oranında düştü.

Wingtech, Hollanda hükümetinin 30 Eylül'de Nexperia ve küresel iştirakleri, şubeleri ve ofislerinin varlıklarında, fikri mülkiyetlerinde, ticari faaliyetlerinde veya personelinde bir yıl boyunca herhangi bir ayarlama yapmamasını gerektiren bir emir yayınladığını söyledi.

Ertesi gün, Hollanda ve Alman uyruklu üç üst düzey Nexperia yöneticisi, çip üreticisine müdahale etmek için Amsterdam Temyiz Mahkemesi'ne acil bir talepte bulundu. Mahkeme, Çinli CEO Zhang Xuezheng'in yetkilerini derhal askıya aldı.

CEO GÖREVDEN UZAKLAŞTIRILDI

Wingtech ayrıca, mahkemenin Zhang'ı Nexperia'daki yönetici direktörlük ve holding şirketinin bağımsız direktörlük görevlerinden de uzaklaştırdığını söyledi.

Bir hafta sonra, 7 Ekim'de mahkeme, Nexperia'yı temsil edecek ve belirleyici oy hakkına sahip olacak bağımsız, Çinli olmayan bir yöneticinin atanmasını emretti.

Wingtech, mahkemenin ayrıca Nexperia'daki tüm hisselerin (bir tanesi hariç) yönetim amaçları doğrultusunda henüz ismi açıklanmayan belirlenmiş bir kişinin yönetimine alınmasını emrettiğini söyledi.

ABD GEÇEN YIL KARA LİSTEYE ALMIŞTI

Washington geçen yıl Wingtech'i "tüzel kişi listesine" ekledi ve şirketin Çin'in hassas yarı iletken üretim teknolojisi edinmesine yardımcı olmakla suçladı. Bu tanımlama, ABD şirketlerinin kendilerine satış yapmak için lisans almalarını gerektiriyor. Bu lisans talepleri genellikle reddediliyor.

ABD Ticaret Bakanlığı geçen ay, satış kısıtlamalarını tüzel kişilik listesindeki şirketlerin yan kuruluşlarına genişleten yeni kurallar getirdi; bu da Nexperia'nın Wingtech'teki sahipliği nedeniyle kısıtlamalara tabi olacağı anlamına geliyor.

Çin Ticaret Bakanlığı dün yaptığı açıklamada, ABD'nin bu eylemini, nadir toprak elementlerine yönelik daha geniş kısıtlamalar getirmesinin nedenlerinden biri olarak sıraladı.

Nexperia, Nijmegen merkezli olmakla birlikte dünya çapında iştirakleri bulunuyor. Şirket, "mevcut tüm yasa ve yönetmeliklere, ihracat kontrollerine ve yaptırım rejimlerine uyduğunu" belirtmişti.

Kasım 2022'de Nexperia'nın, Hollandalı şirketin Wingtech'e ait olmasıyla ilgili ulusal güvenlik endişeleri nedeniyle İngiltere'deki Newport Wafer Fab şirketini satın alması engellendi.

ABD'nin baskısıyla Lahey, Hollandalı ASML grubunun Çin'e gelişmiş yarı iletken üretim makineleri satışını kısıtlamıştı.

Bakanlık, son kararın "diğer şirketlere, sektöre veya diğer ülkelere yönelik olmadığını" ve "tarafların bu karara karşı mahkemelere itiraz edebileceğini" belirtti.