İran'ın nükleer tesislerini hedef alan İsrail'in çok gizli nükleer programı: Dimona

İran’a karşı başlattığı savaşla Tahran’ın nükleer programını ortadan kaldırmayı hedefleyen İsrail, yıllardır sürdürdüğü nükleer programıyla "Orta Doğu'nun tek nükleer silah sahibi ülkesi" olmaya devam etmek istiyor.

İran'ın nükleer silah sahibi olmasını istemeyen İsrail’in, onlarca yıldır gizli bir nükleer program yürüttüğü, uzmanlarca bilinen fakat İsrail devleti tarafından resmi olarak hiçbir zaman kabul edilmeyen bir gerçek.

New York Times gazetesinin haberine göre, uzmanlar bu programın son yıllarda daha da genişlediğine dikkat çekiyor.

İSRAİL'İN KAÇ NÜKLEER SİLAHI VAR?

Merkezi ABD’de bulunan Nükleer Tehdit Girişimi’ne (NTI) ve Silah Kontrol Merkezi’ne göre, İsrail’in en az 90 nükleer savaş başlığına sahip olduğu ve yüzlercesini daha üretebilecek kapasitede olduğu tahmin ediliyor.

Birleşmiş Milletler’in nükleer denetleme kurumu olan Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), dünya genelinde 30 ülkenin nükleer silah üretme kapasitesine sahip olduğunu belirtiyor. Ancak yalnızca 9 ülkenin fiilen nükleer silaha sahip olduğu biliniyor. Bu ülkeler arasında en küçük cephaneliğe sahip ikinci ülke İsrail; ilk sırada ise Kuzey Kore bulunuyor.

İsrail’in savaş başlıklarını savaş uçakları, denizaltılar ve balistik füze rampalarıyla fırlatma kapasitesine sahip olduğu belirtiliyor.

77 YILLIK GİZLİ PROJE

Tarihsel kayıtlara göre İsrail 1948’deki kuruluşunun hemen ardından, Holokost’un tekrar yaşanmasını engellemek adına nükleer silah üretimine yöneldi.

İsrail Atom Enerjisi Komisyonu 1952’de kuruldu. Kurumun ilk başkanı Ernst David Bergmann, bir nükleer bombanın İsrail’in güvenliğini sonsuza dek sağlayacağını ifade etmişti.

Dimona yakınlarındaki gizli nükleer tesisin inşasına ise 1958’de başlandı. 1960 tarihli bir ABD istihbarat raporu, Dimona’da plütonyum işleme tesisinin bulunduğunu ve projenin nükleer silah üretimiyle ilgili olduğunu belirtmişti.

1967 ve 1973 Arap-İsrail savaşlarında da, İsrail’in nükleer bombalarını hazırlık durumuna getirdiği iddia edilmişti.

DENETÇİLER GİREMİYOR

Son beş yılda Dimona’daki tesislerde geniş çaplı inşaat faaliyetleri gözlemlendi. Uydu görüntüleri, burada modernizasyon çalışmaları ve muhtemelen yeni bir reaktör inşası yapıldığını gösteriyor.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın burayı denetleme yetkisi bulunmuyor ve şimdiye dek denetçiler tesisi hiç ziyaret etmedi.

İsrail, Birleşmiş Milletler Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması'na (NPT) taraf olmayan beş ülkeden biri. Bu nedenle uluslararası denetime tabi değil.

Uzmanlar, İsrail’in bu politikayı sürdürmesinin stratejik caydırıcılık amacı taşıdığını belirtiyor. Resmi olarak nükleer güç olduğunu ilan etmemek, hem bölgedeki dengeleri koruma hem de uluslararası baskıdan kaçınma hedefiyle yürütülen bir politika olarak yorumlanıyor.