Karaciğer yağlanmasının genetik nedeni bulundu
Dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 30’unu etkileyen metabolik ilişkili yağlı karaciğer hastalığına (MASLD) yönelik çığır açıcı bir keşif yapıldı. Güney Koreli bilim insanları, hastalığı ağırlaştıran genetik faktörü ortaya çıkarırken, bu faktörü en etkili şekilde baskılayan FDA onaylı ilacın aslında vitamin B3 (niasin) olduğunu belirledi.
Ulsan Ulusal Bilim ve Teknoloji Enstitüsü’nden (UNIST) Prof. Jang Hyun Choi’nin liderliğinde yürütülen çalışmada, karaciğerde ifade edilen mikroRNA-93 (miR-93)’ün hastalığın gelişimi ve ilerlemesinde kritik rol oynadığı ilk kez ortaya kondu.
Araştırmacılar, hem insan hastalarında hem de hayvan modellerinde miR-93 seviyelerinin anormal derecede yüksek olduğunu gözlemledi. Moleküler analizler, miR-93’ün karaciğer hücrelerinde yağ birikimini, iltihabı ve fibrozisi artırdığını ve bunun da SIRT1 geninin baskılanmasından kaynaklandığını gösterdi.
GEN DÜZENLEME DENEYLERİ VE SONUÇLARI
Farelerde miR-93 üretimi genetik müdahaleyle engellendiğinde, karaciğer yağlanmasının belirgin şekilde azaldığı, insülin duyarlılığının ve karaciğer fonksiyonlarının iyileştiği görüldü. Buna karşılık, miR-93’ün aşırı üretildiği durumlarda karaciğerin metabolik işlevleri daha da bozuldu.
Ekip, 150 FDA onaylı ilacı tarayarak miR-93’ü en güçlü şekilde baskılayan ilacın niasin (vitamin B3) olduğunu tespit etti. Niasin verilen farelerde karaciğer miR-93 seviyeleri belirgin biçimde düşerken, SIRT1 aktivitesi arttı. Böylece bozulmuş yağ metabolizması yeniden dengelenerek karaciğerde normal lipid homeostazı sağlandı.
Araştırma ekibi, “Bu çalışma MASLD’nin moleküler kökenini netleştiriyor ve onaylı bir vitamin bileşiğinin bu yolu hedefleyerek tedavi potansiyeli taşıdığını gösteriyor” dedi.
Hâlihazırda hiperlipidemi tedavisinde kullanılan güvenli bir ilaç olan niasinin, MASLD için geliştirilecek kombinasyon tedavilerinde güçlü bir aday olabileceği vurgulandı.
Araştırma, Kore Ulusal Araştırma Vakfı (NRF) ve Kore Biyobilim ve Biyoteknoloji Araştırma Enstitüsü (KRIBB) desteğiyle yürütüldü ve sonuçlar Metabolism: Clinical and Experimental dergisinde yayımlandı.