Lavanta yağından sivrisinek kovucu kumaş geliştirildi

Sivrisinek ısırıkları yalnızca kaşıntıya yol açmakla kalmaz; taşıdıkları patojenlere bağlı olarak sıtma, dang humması ve sarıhumma gibi ciddi hastalıklara da neden olabilir. Şimdiye kadar sentetik kovucular en etkili çözüm olarak öne çıkıyordu. Ancak bu ürünler ciltte tahriş, gözde iltihap ve solunum rahatsızlıkları gibi sağlık sorunlarına yol açabiliyor.

Lavanta gibi bitkilerden elde edilen uçucu yağların sivrisinekleri uzak tuttuğu uzun süredir biliniyor. Ancak bu yağların hızla buharlaşması ve ultraviyole ışığında çabuk bozulması, uzun süreli koruma sağlamalarını engelliyordu.

İPEKTEN İLHAM ALAN YENİ YÖNTEM

Soochow Üniversitesi’nden tekstil mühendisleri Zeeshan Tariq ve Xiaoqin Wang, ipekböceklerinin ürettiği dayanıklı ipek ipliklerinden ilham aldı. Araştırmacılar, ipeğin temel proteini olan fibroini, Arap zamkı ile birleştirerek lavanta yağı kapsülleri oluşturdu. Bu mikroskobik kapsüller pamuklu kumaşa bağlandığında, yağı yavaşça salarak uzun süreli koruma sağladı.

Ekip, kapsülleri pamuk kumaşlara uygulayarak kol boyu eldivenler üretti. Üç gönüllü, bu eldivenleri takarak aç sivrisineklerle dolu kafeslere kollarını daldırdı. Kontrol grubunda ortalama 15 sivrisinek konarken, lavanta kapsüllü kumaşlarda bu sayı birin altına düştü. Özellikle %15 lavanta yağı içeren kumaş, en yüksek korumayı sağladı.

YIKAMA SONRASI DAYANIKLILIK

Araştırmacılar kumaşların dayanıklılığını görmek için eldivenleri çamaşır makinesinde 40 kez yıkadı. Sonuçta %15 lavanta yağı kapsülleri içeren kumaşlar hâlâ etkiliydi; denemelerde ortalama yalnızca 2,5 sivrisinek kondu.