Lübnan’da 35 yıl sonra yeni iç savaş endişesi... Hizbullah silahları hükümete çevirecek mi?

Merve ARKAN

Lübnan, iç savaşın üzerinden 35 yıl geçmesine rağmen hâlâ o yılların travmasını yaşarken son dönemdeki gelişmeler ülkede tansiyonu hızla artırıyor.

Lübnan Başbakanı Nevaf Selam'ın ABD'nin de baskısıyla hükümetin Hizbullah’ı silahsızlandırma kararını ilan etmesi ülkeyi adeta ikiye böldü.

Selam’ın bu açıklaması sonrası Hizbullah lideri Naim Kasım, televizyonda yayınlanan konuşmasında hükümetin “Amerikan ve İsrail planlarını” uyguladığını savunarak, “Karbela gibi bir savaş veririz ama teslim olmayız” ifadelerini kullandı.

Lübnan'da İsrail işgali ve saldırıları sürdüğü müddetçe silah bırakmayacaklarını söyleyen Hizbullah lideri, iç savaş uyarısı yaparak ordunun kendileriyle çatışmaya girmesi halinde Lübnan'da hayat kalmayacağını belirtti.

Lübnan Başbakanı ise "İç savaş imasını kabul etmiyoruz" diyerek bu açıklamalara sert çıktı.

MEZHEP ÇATIŞMASI ENDİŞESİ

Orta Doğu uzmanlarına göre son dönemde ağır yara alan Hizbullah, İsrail ve ABD’nin bölgedeki etkisinin arttığı bir dönemde köşeye sıkışmış hissediyor.

İngiliz The Times gazetesine konuşan Carnegie Orta Doğu Merkezi’nden Michael Young, “Kasım’ın açıklamaları, Şii toplumu hizaya getirme çabası olabilir. Ancak bu açıklamalar aynı zamanda mezhepsel hassasiyetleri körüklüyor. Şimdi de Sünniler Selam’ın etrafında toplanıyor” değerlendirmesinde bulundu.

Hizbullah, 2000 yılında İsrail’in Lübnan’dan çekilmesine kadar direniş kimliğiyle öne çıkarken, silahlı gücüyle de ülkenin ordusundan daha güçlü hale geldi.

2006’daki İsrail-Hizbullah savaşı, grubun Lübnan’daki gücünü pekiştirdi.

Ancak 2024 sonlarında başlayan İsrail operasyonları, Hizbullah'ın lider kadrosunun büyük kısmını hedef alarak örgütü zayıflattı.

İRAN'IN DİRENİŞ EKSENİNE DARBE

Hamas’ın Gazze’de ağır darbe alması ve Suriye’de Beşar Esad rejiminin Aralık 2024’te devrilmesiyle birlikte İran’ın bölgedeki etkisi ciddi şekilde azaldı. Hizbullah’ın silah tedarik yolları da bu gelişmelerle kesildi.

Son olarak Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, İran'ın dost bir ülke olduğunu ancak bu dostluğun karşılıklı saygı ve egemenliğin korunması esasına dayanması gerektiğini belirterek iç işlere müdahaleyi kabul etmediklerini söyledi.

Hizbullah'a yakın Emel hareketi lideri olan Lübnan Temsilciler Meclisi Başkanı Nebih Berri ise, İsrail ateşkese dair anlaşma şartlarını yerine getirmeyi reddettiği sürece Hizbullah’ın silahsızlandırılmasına dair herhangi bir kararın uygulanamayacağını belirtti.

2006’da Hizbullah’ın sokak protestolarıyla hükümeti felç ettiği günlere benzer bir senaryonun yeniden yaşanması olasılığı artarken, Lübnan’ın daha da büyük bir siyasi istikrarsızlıkla karşı karşıya kalabileceği düşünülüyor.