Mardin’de tesadüfen 1500 yıllık eser bulundu
Mardin’in Midyat ilçesinde, turizme kazandırılmak istenen tarihi bir değirmenin tabanında yapılan temizlik çalışması sırasında tesadüfen yaklaşık 1500 yıllık mozaik tabanı ortaya çıkarıldı. Üzerinde “Tittos Domestikos” yazılı yazıtın da yer aldığı mozaikler, bölge tarihine ışık tutacak nitelikte.
Midyat ile Nusaybin arasında uzanan, antik kaleleri ve kervansaraylarıyla bilinen Çağ Çağ Çayı Vadisi’nde bulunan Sivrice Mahallesi Beyazsu mevkisinde, özel mülkiyete ait bir alanda yürütülen temizlik çalışmaları sırasında tarihi bir keşif yapıldı.
Atıl durumdaki değirmenin turizme kazandırılması amacıyla başlatılan çalışmalar sırasında, tabanda mozaik döşemeler fark edilince durum Mardin Müze Müdürlüğüne bildirildi.
MOZAİKLERDE GEOMETRİK VE DİNİ MOTİFLER
Mardin Müze Müdürü ve kazı başkanı İdris Akgül liderliğinde yürütülen kurtarma kazısında, değirmenin iç kısmında iki farklı mozaik alanı tespit edildi.
Mozaiklerde kare, daire, üçgen gibi geometrik şekillerin yanı sıra dalga, düğüm, haç ve sonsuzluk motifleri yer alıyor. En dikkat çekici bulgu ise “Tittos Domestikos” yazılı Latince bir yazıt oldu.
Kazı Başkanı Akgül, yazıtta yer alan “Domestikos” kelimesinin bir unvan olarak kullanıldığını belirterek, “Bu unvana sahip kişilerin genellikle askeri ya da kilise görevlisi oldukları biliniyor. Yaklaşık 40 metrekarelik bir mozaik tabanı ortaya çıkardık. Ana panolarda düğüm motifli madalyonlar ve haç benzeri semboller tespit ettik.” dedi.
“BİZİ EN ÇOK HEYECANLANDIRAN YAZITIN VARLIĞI”
Akgül, mozaiklerin bulunduğu yapının değirmenden daha eskiye tarihlendiğini vurgulayarak şu ifadeleri kullandı:
“Değirmen, sonradan eklenen bir yapı gibi görünüyor. Mozaikli taban ise çok daha eski bir döneme ait. Bizi en çok heyecanlandıran, mozaiğin üzerinde bir yazıtın bulunması oldu. Bu, yapının sivil bir idareciye ait olabileceğini düşündürüyor.”
Akgül, alanın konservasyon çalışmaları tamamlandıktan sonra daha net bilgilere ulaşılacağını belirterek, “Burası Midyat çevresinde birebir kazı yaptığımız ilk alanlardan biri. Elde edilen veriler, bölgenin tarihsel dönemlendirilmesine büyük katkı sağlayacak.” diye konuştu.
MÜLKİYET SAHİBİ: “ARKEOLOJİK ZEMİNE ZARAR VERMEMEK İÇİN ÇALIŞMALARI DURDURDUK”
Mülk sahiplerinden Reşit Coşkun, yaklaşık 150 yıllık olduğunu düşündükleri değirmeni turizme kazandırmak amacıyla temizlik yaptıklarını belirterek, “Zeminde kültürel kalıntılar fark edince hemen çalışmayı durdurduk ve Müze Müdürlüğüne haber verdik. Kısa sürede gelip mozaikleri tespit ettiler. 100-150 yıllık bir yapı bekliyorduk ama çok daha eski bir geçmiş ortaya çıktı.” ifadelerini kullandı.
Coşkun, alanda yapılacak yeni projelerle mozaiklerin korunarak sergilenmesini planladıklarını da dile getirdi:
“Bu yerler bizim kültürel mirasımız. Her vatandaşın böyle durumlarda duyarlı olması gerekir. Midyat-Nusaybin hattında ilk kez bir mozaik bulundu. Bu keşif, bölge turizmine önemli katkı sağlayacak.”
TURİZME KAZANDIRILMASI PLANLANIYOR
Mardin Müze Müdürlüğü ve Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü koordinasyonunda sürdürülen çalışmaların ardından mozaiklerin bulunduğu alanın tescillenmesi bekleniyor.
Proje tamamlandığında, mozaiklerin bulunduğu yapının koruma altına alınarak ziyarete açılması hedefleniyor.