Mercan mezarlığı: Yüzde 84'ü ağardı, bir milyar insan etkilenecek
Dünyadaki mercan resifleri, şimdiye kadarki en feci ağarma olayı nedeniyle "bilinmeyen bir noktaya" itildi. Bilim insanları mercanların beyazlamasının bir yangın gibi yayıldığını belirtiyor. En önemlisi de mercan resiflerinin kaybı, su altı biyoçeşitliliğini ve bir milyar insanın yaşamını etkileyecek.
Amerikan hükümetine bağlı Coral Reef Watch verilerine göre mercan resiflerinde Ocak 2023'te başlayan ağarma olayı, dünya genelindeki resiflerin yüzde 84'ünü etkileyerek 82 ülke ve bölgede mercanların beyazlamasına neden oldu.
Biyoçeşitliliğin yoğun olduğu yerler olması nedeniyle "denizlerin yağmur ormanı" olarak bilinen mercan resifleri, tüm deniz türlerinin yaklaşık üçte biri ve bir milyar insan için önem taşıyor.
'SU ALTI YANGINI'
Ne var ki rekor düzeydeki okyanus sıcaklıkları Pasifik, Atlantik ve Hint okyanuslarında mercanlara zarar vererek "su altı yangını" gibi yayıldı.
Bu dördüncü küresel ağarma olayının daha öncekilerle kıyaslandığında çok daha yıkıcı olduğu görülüyor: Mercan resifleri ağarma olaylarından 2014-2017'de yüzde 68, 2010'da yüzde 37 ve 1998'de yüzde 21 şeklinde etkilenirken, şimdi bu oran yüzde 84'e ulaşmış durumda.
Normalde sıcağa dayanıklı olduğu düşünülen Raja Ampat ve Akabe Körfezi gibi bölgeler bile bu kez ağardı.
Avustralya'daki Büyük Set Resifi ise son dokuz yılda altıncı kez ağarma olayı yaşadı. Batı Avustralya'daki Ningaloo Resifi rekor düzeyde sıcaklıkla karşılaşırken, Hint Okyanusu'nun diğer tarafındaki Madagaskar ve Güney Afrika'nın iSimangaliso sulak alanlarında da ağarma olduğu bildirildi.
Bilim insanları daha önce böylesi bir olayla karşılaşmadıklarını söylüyor. Küresel Mercan Resifi İzleme Ağı'ndan Dr. Britta Schaffelke, ağarma olayının devam ettiğini belirterek, resiflerle yaşamaya alışık topluluklar için bu durumun "ekolojik yas"a neden olduğunu söylüyor.
DENİZLER CANLILIĞINI YİTİRMEYE BAŞLADI
Kuzey Yarımküre'de 2023 yazında Florida, Karayipler ve Meksika gibi bölgelerde aşırı sıcaklar nedeniyle ilk alarm verilmişti. Normalde sıcaklıklar çok yüksek değilse mercanlar ağarmadan kurtulabiliyor ancak yapılan incelemeler geniş çaplı mercan ölümlerini gözler önüne serdi.
Örneğin Florida'da her beş mercandan biri öldü. Meksika'nın Pasifik tarafında bazı bölgelerde yüzde 50 ila 93'lük kayıplar yaşandı. Chagos Adaları'nda mercanların yüzde 24'ü öldü, Büyük Set Resifi'nin kuzeyinde yüzde 40'lık kayıp bildirildi.
Karayipler'de çalışan Melanie McField, resiflerin sessizleştiğini, canlı renklerin kaybolduğunu ve balıkların azaldığını söylüyor. Meksika'dan Dr. Lorenzo Alvarez-Filip ise kıyıları koruyan ve deniz yaşamını destekleyen resif oluşturucu mercanların kaybının yıkıcı olduğunu belirtiyor.
Bilim insanları krizin ana nedeninin fosil yakıtların kullanımı olduğunu belirtiyor ve dünya liderlerinden temiz enerjiye geçişi hızlandırmalarını istiyor.