Özel üniversitelerin fahiş zammına yargı freni

Şehir dışında bir üniversitede okumakla özel üniversitelerin ücretlerini karşılaştıran gençler, vakıf yükseköğretim kurumlarına yönelebiliyor.

Ancak vakıf üniversitelerinin uyguladığı fahiş zamlar, eğitim hakkını sekteye uğratıyor.

Yükseköğretim Kurulu, Başkan Erol Özvar imzasıyla geçen yıl vakıf yükseköğretim kurumlarına eğitim öğretim ücretleri konusunda uyarı yazısı göndermişti.

YÖK, MADDE MADDE SIRALAMIŞTI

"Vakıf yükseköğretim kurumları kazanç amacına yönelik kurulamaz" denilen yazıda şu uyarılar yer almıştı:

- Ücretler dönemsel değil, yıllık ve tayin edilmiş bir miktar olarak tespit edilmeli, ücretler tercih ve/veya yatay geçiş dönemlerinden önce net bir miktar olarak ve her bir adayın kolayca ulaşabileceği şekilde ilan edilmeli.

- İlk kayıt esnasında öğrenciye taahhüt edilmiş eğitim öğretim ücreti artış oranları aşılmamalı ancak her halükarda yapılacak artışlarda en çok Tüketici Fiyat Endeksindeki (TÜFE) 12 aylık ortalama oranı esas alınmalı ve bu kapsamdaki güncellemeler resmi internet sitelerinden duyurulmalı.

- Kayıt döneminden sonra her ne ad altında olursa olsun açıkça ilan edilmemiş ilave/beklenmedik ücret ve ücret artışı talebinde bulunulmamalı.

- İlan edilen eğitim ve öğretim ücretlerinde TÜFE üzerinden resmi güncelleme oranları dışında herhangi bir ilave değişiklik yapılmamalı ve alınacak bu yöndeki kararlar uygun zamanda ve elverişli araçlarla tüm öğrencilerle paylaşılmalı.

EMSAL NİTELİĞİNDE

Ancak birçok kurum, ücretlere enflasyonun çok üzerinde zam yapmaya devam etti.

Konuya dair İstanbul'da görülen bir davadan ise emsal niteliğinde karar çıktı. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 18'inci Hukuk Dairesi; talep edilen yüzde 100'ü aşan zamlı kayıt yenileme ücreti yerine yüzde 67,20 enflasyon oranında zam yapılmasına ilişkin yerel mahkemenin kararını yerinde bularak, istinaf başvurusunu reddetti.

ÜNİVERSİTE HAKSIZ BULUNDU

İstanbul'da bir öğrencinin, öğrenim gördüğü vakıf üniversitesinin kayıt yenileme ücretine uyguladığı yüzde 100'ü aşkın zammın iptaline ilişkin Bakırköy 5'inci Tüketici Mahkemesi'nde açtığı davada, üniversite haksız bulundu.

Mahkeme, yüzde 67,20 enflasyon oranında zam yapılmasına karar verdi. Dosyaya bakan İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 18'inci Hukuk Dairesi, yerel mahkemenin kararını yerinde bularak, üniversitenin istinaf başvurusunun reddine hükmetti.

"SON SÖZÜ YARGITAY SÖYLEYECEK"

Öğrencinin avukatı Murat Bostan, "Vakıf üniversitelerinin kayıt yenileme ücretlerine uyguladığı fahiş zamlara karşı yürüttüğümüz hukuki süreçte iki yılda farklı özel üniversitelere karşı yüzlerce öğrenci tarafından açılan dava dosyaları mevcut hale gelmiş durumda. Tıp fakültesinde okuyan bir öğrenci için yıllık 1 milyon 250 bin gibi kayıt ücreti isteyen üniversiteler var. Antalya'da da birçok öğrencinin dava dosyası şu aşamada istinaf mahkemesinde. Bu davalara bakan tüketici mahkemelerinde görevli bazı hakimler 'ret' kararı verdi, bazı hakimler ise enflasyon oranını aşan zamma yaptığımız itirazlarımızı haklı görerek davalarımızı kabul etti. Bu konuda son sözü istinaf mahkemesi söyleyecek diye beklerken İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi'nden ilk kez esasa ilişkin bir karar çıktı. Bu karar netice itibarıyla davamızın haklı olduğunu kabul ediyor. Ancak karar kesin değil, son sözü Yargıtay söyleyecek" dedi.

AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİ'NE DE AYKIRI

6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un 5'inci maddesinde 'haksız şart'tan bahsedildiğini kaydeden avukat Bostan, şöyle devam etti:

- Burada bizim bir özel üniversite öğrencisi müvekkil adına açtığımız davaya bakan İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi, ilk kayıt esnasında tüketici konumunda olduğu belli olan öğrenciye karşı kayıt yenileme döneminde uygulanması gerekli zam oranının TÜFE üzerinde belirlenmesinin haksız şart olduğunu ve öğrencinin anayasal eğitimini kısıtlama ihtimali nedeniyle Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne de anayasaya da aykırı olduğunu belirtmiştir.

- Vakıf üniversitelerinin en fazla güncel TÜFE 12 aylık ortalaması ile zam yapması gerektiği, dolayısıyla bunu aşan tutar yönünden öğrencinin borçlu olmaması gerektiği yönünde karar kurulmuştur. Vakıf üniversiteleri Yargıtay'dan karar beklendiği için fahiş zamlara devam ediyor.

"İHTİYATİ TEDBİR TALEP EDİN"

Öğrencilerin kayıt yenileme öncesi fahiş fiyattan zarar görmemesi için yapılması gereken hukuki süreci anlatan Bostan "Vakıf üniversitelerinde okuyan ve kayıt yenileme döneminde bu şekilde fahiş zam uygulandığını gören öğrenci arkadaşlar kayıtlarını yenilemeden tüketici mahkemelerinden ihtiyati tedbir kararı talep ederek, ücretin ödenmesinden önce elde edecekleri bu karar ile daha sonra iade süreci ile uğraşmak yerine baştan enflasyona göre kayıtlarını yenilemeleri mümkün" dedi.