Parkinson hastalığında protein birikimini durduran yeni molekül geliştirdi
Bath, Oxford ve Bristol üniversitelerinden araştırmacılar, Parkinson hastalığıyla ilişkili bir proteinin zararlı şekilde birikmesini engelleyen bir molekül geliştirdi. Hayvan modeli üzerinde başarıyla test edilen buluş, hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilecek yeni tedavi umutları doğurdu.
İngiltere’deki Bath Üniversitesi öncülüğünde, Oxford ve Bristol üniversitelerinin iş birliğiyle yürütülen araştırmada, Parkinson hastalığı ve bazı bunama türleriyle bağlantılı alfa-sinüklein adlı proteinin birikmesini önleyen yeni bir molekül geliştirildi.
Ekip, geliştirdikleri bu molekülün Parkinson’un hayvan modeli üzerinde başarılı sonuçlar verdiğini açıkladı. Araştırmacılar, ilerleyen dönemde bu bulgunun hastalığın ilerlemesini yavaşlatacak yeni tedavilere kapı aralayabileceğini belirtti.
ZARARLI PROTEİN TOPAKLANMASINA KARŞI YENİ YAKLAŞIM
Alfa-sinüklein, beyindeki sinir hücrelerinde doğal olarak bulunan bir proteindir ve dopamin gibi nörotransmitterlerin salınımını düzenleyerek nöronlar arası iletişimi sağlar.
Parkinson hastalığında bu protein, hücre içinde zehirli topaklar oluşturur ve bu da sinir hücrelerinin ölümüne yol açarak titreme, kas sertliği ve hareket güçlüğü gibi semptomlara neden olur. Mevcut tedaviler yalnızca bu belirtileri hafifletirken, hastalığın kökenine yönelik kalıcı bir çözüm bulunmamaktadır.
PROTEİNİ SAĞLIKLI FORMUNDA TUTAN PEPTİT
Araştırma ekibi, alfa-sinüklein proteininin sağlıklı formunu koruyacak şekilde bir peptit parçası tasarladı. Bu peptit, proteini toksik hale getiren yapısal değişimi engelleyerek sinir hücresi ölümünün önüne geçiyor.
Laboratuvar deneylerinde bu peptidin stabil olduğu, beyin benzeri hücrelere nüfuz ettiği ve Parkinson modeli solucanlarda hareket kabiliyetini geri kazandırdığı gözlemlendi. Ayrıca, protein birikimlerinin de belirgin şekilde azaldığı bildirildi.
Bu buluş, JACS Au dergisinde yayımlandı ve büyük, kararsız proteinlerin ilaç benzeri küçük moleküllere dönüştürülebileceğini gösteren önemli bir bilimsel adım olarak değerlendirildi.
YENİ NESİL PEPTİT TEMELLİ TEDAVİLERİN KAPISI AÇILIYOR
Bath Üniversitesi Yaşam Bilimleri Bölümü’nden Prof. Jody Mason, çalışmanın önemine vurgu yaparak şunları söyledi:
“Araştırmamız, yalnızca zararlı protein birikimini engelleyen değil, aynı zamanda canlı sistemlerde işlev gösteren küçük peptitlerin tasarlanabileceğini gösteriyor. Bu, Parkinson ve benzeri hastalıklarda yeni tedavilerin geliştirilmesi için heyecan verici bir yol açıyor.”
DEMANS VE PARKİNSON İÇİN UMUT VEREN ADIM
Çalışmayı finanse eden Alzheimer’s Research UK’ten Araştırma Direktörü Dr. Julia Dudley, sonuçların erken aşamada olmasına rağmen umut verici olduğunu belirtti:
“Bu yeni molekülün hatalı katlanmış alfa-sinükleinin birikimini önleyebilmesi son derece heyecan verici. Proteini sağlıklı formunda sabitleyerek Parkinson ve Lewy cisimcikli demans gibi hastalıkların ilerlemesini yavaşlatabilecek yeni tedavilerin önünü açabilir.”
Dudley, farklı demans türlerine yönelik tedavilerin geliştirilmesinin önemine değinerek, bu tür araştırmaların gelecekte milyonlarca insanın yaşamını değiştirebileceğini ifade etti.
GELECEKTE KLİNİK TESTLERE TAŞINABİLİR
Araştırma ekibi, molekülün insanlar üzerindeki etkilerinin anlaşılması için daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor. Ancak bilim insanları, bu tür moleküllerin önümüzdeki yıllarda klinik denemelere taşınabileceğini ve Parkinson gibi nörodejeneratif hastalıkların tedavisinde yeni bir dönemi başlatabileceğini umuyor.