Tarlada milyonlarca dolarlık kayıp

SERKAN ÜSTÜN / NEFES

Türkiye’yi kasıp kavuran zirai don, sadece tarladaki mahsulü değil, ülkenin ihracat gelirini de vurdu.

Ülke genelinde özellikle nisan ayında iç ve doğu bölgelerde yaşanan zirai don, birçok üründe verimi düşürerek ihracat rakamlarını aşağı çekti.

Tarımsal üretimde büyük kayıplar yaşanırken, 2025’in ilk 9 ayında bazı kritik ürünlerde ihracat kalemleri geriledi. Özellikle yaş meyve-sebze ve kuru kayısıda yaşanan sert düşüş dikkat çekti.

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, Türkiye 2025'in ilk 9 ayında 17,33 milyar dolar bitkisel ürün ihracatı gerçekleştirdi. Bu değer, 2024'ün aynı dönemindeki 17,45 milyar dolarlık ihracatın altında kalarak yüzde 0,7 oranında bir azalmaya işaret etti.

Yaş meyve ve sebze ihracatı ilk 9 ayda geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,2 oranında düşerek en fazla gerileyen kalemlerden biri oldu. Meyve-sebze mamulleri ihracatı da aynı dönemde yüzde 2,8 geriledi.

Kuru meyve ve mamulleri sektörünün ihracat geliri yüzde 1,7 oranında daha sınırlı bir düşüş yaşarken fındık ihracatı ise yüzde 7,2 oranında gerileyerek önemli bir düşüş kaydetti.

KURU KAYISI İHRACATI ÇAKILDI

Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri verileri incelendiğinde ise özellikle kuru kayısı ihracatında çok sert bir düşüş olduğu görüldü. Kuru kayısı ihracatı hem miktar hem değer bakımından yaklaşık yüzde 24 oranında düşüş gösterdi.

Çam fıstığı ve ceviz gibi ürünlerde sert düşüşler yaşandı. Çam fıstığı ihracatı miktarda yüzde 57,6, değerde ise yüzde 4,9 azaldı. Ceviz ihracatı miktarı yüzde 43,4 gerilerken ihracat geliri yüzde 26,1 düşüş gösterdi.

TAZE MEYVE SEBZEDE BENZER TABLO

Yaş meyvede de benzer bir tablo gözlendi. Akdeniz İhracatçılar Birliği'nin verilerine göre, 2025 Eylül ayında Türkiye’nin toplam yaş meyve ve sebze ihracatı 149 bin ton olarak gerçekleşti. Bu miktar, 2024 Eylül ayındaki 328 bin tonluk ihracata göre yüzde 55 daha düşük oldu.

Değer bazında ise ihracat 267,4 milyon dolardan 240,3 milyon dolara gerileyerek yüzde 10 azaldı.