Trump'la ticaret anlaşması ülkeyi karıştırdı: 'Bağımsızlığımızı ABD'ye teslim ettik'

Malezya hükümeti, ABD ile imzaladığı yeni ticaret anlaşması nedeniyle eleştirilerin hedefinde.

Yatırım, Ticaret ve Sanayi Bakanı Tengku Zafrul Aziz, anlaşmayı “Malezya için elde edilebilecek en iyi sonuç” olarak tanımlayarak “Dünyanın en büyük ekonomik gücüyle serbest ticaret yapan bir ülke olarak, bu jeopolitik gerçeklikle yüzleşiyoruz" dedi.

Muhalefet liderleri, analistler ve sivil toplum kuruluşları ise anlaşmanın ABD lehine “tek taraflı” olduğunu ve ülkenin egemenliğini zedeleyebileceğini öne sürdü.

Anlaşmanın en sert eleştirmeni ise ülkenin en uzun süre görev yapan eski Başbakanı Mahathir Mohamad oldu. Ticarette milliyetçi politikalarıyla bilinen Mahathir, anlaşmadaki bazı maddelerin Malezya’nın bağımsızlığını fiilen “teslim etmek” anlamına geldiğini söyledi.

'ONLARIN KURALLARINA UYMAYI KABUL EDİYORUZ'

“Uçaklarını, gazlarını ve makinelerini almaya razı oluyoruz. Onların dijital kurallarına uymayı, nadir madenlerimizin ilk kullanım hakkını onlara vermeyi, piyasamızı onların şartlarına göre açmayı ve kiminle ticaret yapabileceğimizi onlardan öğrenmeyi kabul ediyoruz" diyen Mahathir, anlaşmaya sert tepki gösterdi.

Geçen hafta Donald Trump’ın Kuala Lumpur ziyaretinde imzalanan anlaşma kapsamında Malezya, bazı ABD ürünlerinde gümrük vergilerini kaldırmayı veya düşürmeyi kabul etti. Buna karşılık ABD, Malezya ürünlerine uygulanan vergileri yüzde 19 oranında sürdürürken, belirli ürünler için sıfır gümrük vergisi uygulayacak.

TARTIŞMA YARATAN MADDE

Hükümet anlaşmayı “büyük başarı” olarak nitelendirirken, kamuoyundaki tartışmalar Beyaz Saray’ın yayımladığı bir maddeye odaklandı. Söz konusu madde, Malezya’nın ABD’nin üçüncü ülkelere uyguladığı ekonomik yaptırımları ve kısıtlamaları benimsemesini şart koşuyor.

Muhalefet liderlerinden Azmin Ali, bu maddenin Malezya’yı ABD’nin dış politika kararlarına tabi hale getireceğini söyleyerek “Eğer Washington, Çin ya da Rusya’dan ithalatı durdurmaya karar verirse, biz de aynısını yapmak zorunda kalacağız. Bu da ekonomimize zarar verebilir" dedi. Azmin, anlaşmanın Malezya’nın “tarafsızlık politikasını yok edeceğini” savundu.

Anlaşma, yalnızca muhalefetten değil, iktidar koalisyonu içindeki bazı milletvekillerinden, analistlerden ve sivil toplum kuruluşlarından da eleştiriler aldı.

Tepkiler üzerine Ticaret Bakanlığı, kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla özel bir internet sitesi ve 15 sayfalık Sıkça Sorulan Sorular belgesi yayımladı. Hükümetin baş hukuk danışmanı, Malezya’nın anlaşmayı tek taraflı olarak feshetme hakkına sahip olduğunu açıkladı.

Anlaşmanın detayları, önümüzdeki hafta kurulacak özel bir parlamento komitesi tarafından incelenecek.