Türkiye-Rusya hattında Trump'ı memnun edecek gelişmeler

Türkiye ile Rusya arasındaki ticarette son dönemde Batı yaptırımlarının etkisi daha fazla hissedilmeye başlandı.

2025 yılının Ocak-Ekim döneminde Türkiye'nin toplam ihracatı yüzde 3,9 oranında artışla 224,6 milyar dolara yükselirken, en fazla ihracat düşüşü görülen ülkeler listesinde Rusya başı çekti.

Rusya'ya ihracat bu dönemde yüzde 24,7 oranında sert düşüşle 7,2 milyar dolardan 5,4 milyar dolara geriledi. Ekim ayında da Rusya'ya ihracat, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 18,3 oranında düşüşle 614 milyon dolar oldu.

Türkiye'nin Rusya'ya ocak-ekim dönemi ihracatı, 2023 yılının aynı döneminde gördüğü 9,1 milyar dolarlık zirveye göre ise yüzde 40,3 oranında geriledi.

ABD'nin başını çektiği Batı ülkelerinin Rusya'ya dönük yaptırımları ve bankacılık sistemine dönük artan baskı, Rusya ile Türkiye arasındaki ticarette sorunlara neden oluyor.

PETROL ALIMI DA AZALTILIYOR

Türkiye'nin Rusya'dan ithalatı, ocak-ekim döneminde yüzde 0,5'lik sınırlı düşüşle 35,3 milyar dolar oldu ve yataya yakın seyretti ancak kara bulutlar bu alanda da artıyor.

ABD Hazine Bakanlığı'nın 22 Ekim'de Rusya'nın en büyük iki petrol şirketi olan Rosneft ve Lukoil'i yaptırım listesine alması ve ABD Başkanı Donald Trump'ın Beyaz Saray'da ağırladığı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'dan Rusya'dan petrol alımını azaltmasını istemesinin ardından, dikkat çeken gelişmeler yaşanıyor.

Reuters'ın haberine göre, Türkiye'nin iki büyük rafineri şirketi TÜPRAŞ ve SOCAR, Batı'nın son yaptırım dalgası sonrasında Rusya dışı ülkelerden petrol alımını artırdı. Ukrayna savaşı sonrası bu iki şirket, indirimli Rus petrolü alımlarını artırmışlardı.

SOCAR VE TÜPRAŞ, RUSYA DIŞI ÜLKELERE YÖNELDİ

Kpler verilerine göre SOCAR'ın STAR rafinerisinde eylül ve ekim ayındaki ham petrol alımlarının neredeyse tamamına denk gelen günlük yaklaşık 210 bin varilin tamamı Rusya kaynaklıydı ancak tablo değişti ve STAR rafinerisi aralık ayında teslim edilmek üzere günlük 77 bin ila 129 bin arası varile denk gelecek şekilde Irak, Kazakistan ve Rusya dışı diğer üreticilerden dört ham petrol kargosu satın aldı.

TÜPRAŞ'ın da Rusya'nın Ural petrolüne benzer türde petrol arayışında olduğu, Irak'ın aralarında bulunduğu üreticilere yöneldiği belirtiliyor. Reuters'a konuşan kaynaklara göre, TÜPRAŞ'ın bu hamleleri yeni yaptırımlar nedeniyle hız kazandı. Şirketin, Avrupa’ya yakıt ihracatını sürdürebilmek için rafinerilerinden birinde Rus petrolü kullanımını tamamen sonlandırmaya hazırlandığı belirtiliyor. Ancak diğer rafinerisinde Rus petrolünü işlemeye devam edecek.

TÜPRAŞ, bu yıl ham petrol tedarikini çeşitlendirerek ilk kez Brezilya’dan petrol alımı yaptı ve ikinci Angolalı Mostarda tipi petrol kargosunu kasım başında teslim almayı bekliyor.

DÖRT ÜLKE ÖNE ÇIKIYOR

Kpler verilerine göre Türkiye, kasım ayında günlük 141 bin varil Irak ham petrolü alacak. Bu miktar, ekimdeki günlük 99 bin varil ve yıl ortalamasındaki 80 bin varil seviyelerinin üzerinde. Aralık ayına ait veriler ise henüz açıklanmadı.

Ocak–ekim döneminde Türkiye’nin toplam ham petrol ithalatı günlük 669 bin varil olarak gerçekleşti. Bunun yüzde 47'ye denk gelen 317 bin varillik kısmı Rusya’dan geldi. Geçen yılın aynı döneminde günlük 580 bin varillik ithalatın 333 bin varillik kısmı (yüzde 57,4) Rusya'dan alınmıştı.

Bloomberg de önceki gün yayımladığı haberde, Türkiye'nin Rusya'dan petrol alımını azaltmaya başladığını ve Irak, Libya, Suudi Arabistan ve Kazakistan gibi ülkelere yöneldiğini aktardı.