Uykuyla ilgili yeni araştırma çarpıcı bulgular ortaya koydu

Washington State Üniversitesi’nden bilim insanları, uyku düzenimizin yalnızca beyinle değil bağırsaklarımızdaki mikroorganizmalarla da ilişkili olduğunu ortaya koydu. Araştırmaya göre bakterilerin hücre duvarında bulunan “peptidoglikan” maddesi uykuyu düzenlemede kritik rol oynuyor.

Uykunun neden ve nasıl oluştuğu, uzun yıllardır bilim dünyasının en merak edilen konularından biri. Washington State Üniversitesi (WSU) araştırmacıları tarafından yapılan yeni bir çalışma, bu soruya farklı bir bakış açısı getirdi. Bulgular, uykunun yalnızca beyin merkezli bir süreç olmadığını, aynı zamanda bağırsaklarımızda yaşayan mikroorganizmalarla da sıkı bir ilişki içinde geliştiğini ortaya koyuyor.

PEPTİDOGLİKAN VE UYKU DÖNGÜSÜ

Araştırmada, bakterilerin ağ benzeri hücre duvarlarında bulunan bir madde olan peptidoglikan (PG)’ın farelerin beyinlerinde doğal olarak bulunduğu ve uyku döngüsüyle yakından ilişkili olduğu keşfedildi. PG’nin hayvanlara enjekte edildiğinde uykuyu teşvik ettiği biliniyordu; ancak bu maddenin beyne doğal yollardan geçmediği düşünülüyordu.

Çalışmanın başyazarı doktora adayı Erika English, PG’nin beyin içinde farklı bölgelerde bulunduğunu, miktarının ise günün saatine ve uyku yoksunluğuna bağlı olarak değiştiğini belirledi. Bu bulgular, Frontiers in Neuroscience dergisinde yayımlandı.

UYKU, VÜCUT VE MİKROPLARIN ORTAK İŞBİRLİĞİ

English ve WSU’dan deneyimli uyku araştırmacısı James Krueger’in ortaya koyduğu “holobiont koşulu” hipotezi, uykunun beynin yanı sıra vücut genelindeki küçük hücresel ağların uyku benzeri durumlarıyla da bağlantılı olduğunu öne sürüyor.

Bu teoriye göre uyku, yalnızca beynin yukarıdan aşağıya yönettiği bir süreç değil; aynı zamanda bağırsak mikroplarının ve hücre düzeyindeki faaliyetlerin birleşmesiyle ortaya çıkan çok katmanlı bir süreç. English, “Uyku aslında bir süreçtir. Farklı hızlarda, farklı organizasyon seviyelerinde gerçekleşir ve yoğun bir koordinasyon sonucunda ortaya çıkar” dedi.

GELENEKSEL GÖRÜŞÜ TERSİNE ÇEVİRİYOR

Çalışma, uykunun yanı sıra bağırsak mikrobiyomunun bilişsel işlevler, iştah, cinsel dürtü ve davranışlarımız üzerinde de etkili olduğuna işaret ediyor. Krueger, uyku evriminin milyarlarca yıl önce bakterilerin aktif/pasif döngülerine dayandığını belirterek, bugün bilişi yöneten moleküllerin kökeninin de buraya uzandığını söyledi.

GELECEKTEKİ TEDAVİLER İÇİN UMUT

Araştırma, uyku bozukluklarının tedavisinde yeni yollar açabilir. Bilim insanları, beyin ile bağırsak mikropları arasındaki iletişimi anlamanın yalnızca uyku değil, genel sağlık için de devrim niteliğinde sonuçlar doğurabileceğini vurguluyor.

English, “Artık mikropların sadece hastalık değil, sağlık için de ne kadar önemli olduğunu biliyoruz. Bu, onların bizimle nasıl iletişim kurduğunu ve bizim onlarla nasıl iletişimde olduğumuzu anlamak için heyecan verici bir dönem” diye konuştu.